Camera's. Hun opmars is nauwelijks te stuiten. Resistance is futile, en daarom onderga ik het maar. De cameratoezichtindustrie groeit met tientallen procenten per jaar en ook particulieren moeten er aan geloven. Camerabeveiligingssetjes gaan als warme broodjes over de toonbank en we bekijken elkaar meer dan ooit: met smartphones, google brillen, dashboard cams, winkelcamera's en life recorders.
Door al dit visuele geweld hoopte ik dat de criminaliteit minstens zo dramatisch gedaald zou zijn. Maar in de landelijke statistieken heb ik nog niet zo'n spannende trend kunnen ontdekken. Blijkbaar werkt een en ander toch anders dan gedacht.
Criminelen zijn dan ook lastiger te vangen dan gewone burgers. Want zoals het echte boeven betaamt, spelen ze vals. Ze weten waar camera's hangen en hoe je ze kunt omzeilen. Zij rijden al lang niet meer in een fonkelnieuwe BMW X6 voorzien van donker glas en Oost-Europees kenteken langs de ANPR camera's van Hazeldonk. Nee, ze rijden tegenwoordig in een burgerlijke tweedehands middenklasser met een Nederlands kenteken. Dat van u bijvoorbeeld. Gewoon met de HD camera van je smartphone vanaf een viaduct, de A4 tijdens de ochtendspits filmen. Gegarandeerd dat je een ander kenteken vindt dat exact bij het bouwjaar, type en kleur van jouw auto past.
Camera's hebben altijd al een dual use karakter gehad. Dat heeft ook zijn hilarische kanten. In Amerika – zo gaat het verhaal – fotografeerden scholieren het kenteken van een leraar, bewerkten het op de computer, drukten het af en scheurden met een auto van hetzelfde model en kleur voorzien van de kenteken-print langs de lokale flitspaal. Dikke pret natuurlijk. En de leraar had heel wat uit te leggen, want hij moest bewijzen dat hij het niet gedaan had. En dat is best lastig wanneer de beelden tegen je spreken.
‘De technologie' gaat ondertussen onverstoorbaar verder. Dat is niets bijzonders, want dat doen we zelf. Belangrijk is het om te blijven vragen òf en hoe iets werkt, want we vergeten vaak dat security in wezen om een sociaal probleem draait: vertrouwen. Dat krijg je niet door steeds meer technologie toe te passen. Dan komen we er in de toekomst achter dat we door toepassing van al die technologie weliswaar 100 procent van alle strafbare feiten kunnen opsporen, maar ook dat 100 procent van de mensheid strafbare feiten pleegt.