Hoewel Orwell’s boek voornamelijk satire was, was het ook bedoeld als serieuze waarschuwing tegen de gevaren van totalitaire regimes. Feitelijk was 1984 een directe kritiek op het Sovjet-communisme onder Stalin, waar in hoge mate censuur was en inperking van de vrije mening van burgers. Het grootste gevaar van een dergelijke extreme staatscontrole en het bespioneren van een samenleving was de daaropvolgende ondergeschiktheid van het individu aan de almachtige leider.
Het inmiddels 68 jaar oude boek is een aantal jaren geleden enorm in populariteit gestegen als gevolg van het afluisterschandaal van het Amerikaanse PRISM-systeem, dat gebruikt wordt door Amerikaanse veiligheidsdiensten om niet-Amerikanen van buiten de VS online te monitoren. Het gevaar van een dergelijke vorm van staatscontrole was precies waar Orwell 68 jaar geleden al tegen waarschuwde in zijn boek 1984.
Ook nu is het onderwerp actueel. Zo liet de AIVD onlangs weten dat zij over de toegang tot ieders WhatsApp-berichten wil beschikken. De strijd tegen terreur vraagt om verregaande maatregelen, stelt de AIVD. Daarom wil de veiligheidsdienst kunnen meelezen bij chatdiensten als WhatsApp, Telegram en Signal. Het kunnen meelezen met chatberichtjes zou essentieel zijn voor het ‘beschermen van de rechtsorde’. De AIVD wil van diegenen die een bedreiging vormen de communicatie volgen.
Omwille van onze vrijheid, zullen we een deel van onze vrijheid op moeten geven. Zo blijkt vandaag de dag. ‘Big brother is watching me’, bij praktisch elke stap die ik zet. Ik heb me daarbij neergelegd, omdat de vrijheid die er tegenover staat mij te lief is. Bovendien heb ik immers niets te verbergen. Desondanks vraag ik me wel steeds vaker af wanneer ook mijn grens is bereikt…