‘Brandweer sticht woningbranden’ (NOS), ‘Brandweermannen die een huis in de fik steken, het gebeurt in Zutphen’ (RTL Nieuws) en ‘De brandweer goes science’ (de Volkskrant). De Brandweeracademie en Brandweer Nederland waren vanwege de praktijkexperimenten in de Zutphense wijk De Achtermars eind vorig jaar volop in het nieuws.
Naast de suggestieve one-liners was er gelukkig ook voldoende aandacht voor de inhoud. ‘Voor Nederlandse begrippen unieke experimenten met een grote wetenschappelijke waarde voor de brandweerkorpsen’, zo heb ik op laten tekenen door de aanwezige pers. Waarom zijn deze experimenten zo uniek en welke conclusies kunnen eruit getrokken worden?
Brandweer
Tijdens de praktijkexperimenten is onderzocht wat het brandverloop en de overleefbaarheid zijn bij een woonkamer-, keuken- en slaapkamerbrand in een woning die veel voorkomt in Nederland en met een inrichting die in veel huishoudens gebruikelijk is. De (binnen)deuren waren soms open en soms gesloten. Het is in Nederland niet eerder gelukt om zulke grootschalige praktijkexperimenten op te zetten. De experimenten zijn onder andere zo succesvol verlopen vanwege de inzet van vele tientallen brandweermensen uit het hele land.
Brandweermensen
Dat is ook de manier waarop de Brandweeracademie onderzoek wil doen: van, voor en met brandweermensen uit de praktijk, het verbinden van vakmanschap aan wetenschap. Daarnaast heeft het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) deelgenomen aan de experimenten. NFI-experts hebben in Zutphen proeven gedaan met onder meer diverse brandversnellers.
Rook
De belangrijkste conclusies van de praktijkexperimenten zijn de volgende. Rook is het grootste gevaar bij branden in woningen. Rook verspreidt zich razendsnel. Het gesloten houden van deuren belemmert de rookverspreiding. Snel ontwikkelende branden in woningen hebben ook snel zuurstofgebrek en gaan in korte tijd over in een smeulende brand. Het brandverloop in een woning hangt van veel factoren af: hoe een brand zich in een woning uitbreidt, is daarom onvoorspelbaar. Theoretisch wisten we een aantal van deze zaken al, maar dat het in de praktijk zo snel zou gaan, daarover waren we verbaasd. Ook hadden we niet verwacht dat branden zo snel ondergeventileerd zouden raken, zelfs in deze oude woningen.
Data
Tijdens de experimentweek zijn de temperatuurontwikkeling, de rookverspreiding, de ontwikkeling van de stralingshitte en de aanwezige koolmonoxide-, stikstofdioxide-, en zuurstofpercentages per experiment en in iedere ruimte gemeten. Een ongekende hoeveelheid aan bruikbare data. Ons werk is dan ook nog lang niet klaar. De data (meetgegevens, maar ook video- en fotobeelden) en de hieruit voortvloeiende conclusies en aanbevelingen zullen we verwerken in de les- en leerstof voor brandweeropleidingen. Verder moet nog bekeken worden hoe het nieuwe inzicht in het sluiten van deuren het beste in het brandveiligheidsadvies aan burgers kan worden verwerkt.
Dit blog schreef Ricardo Weewer en is gepubliceerd in Security Management 06/ 2015. Weewer is Lector Brandweerkunde bij de Brandweeracademie.