Een busonderneming zet mystery guests in voor de beoordeling van de chauffeurs en gebruikt daarbij ook camerabeelden. Volgens de rechter geeft de onderneming een te ruime uitleg aan de regeling cameratoezicht.
OV-bedrijf Hermes, onderdeel van Connexxion, zet incidenteel mystery guests – anonieme rij-instructeurs – in op ritten om het gedrag van chauffeurs te kunnen beoordelen. De uitkomst van de beoordeling wordt besproken met de chauffeur en gaat in het personeelsdossier. Hiernaast wordt ter bevordering van de (sociale) veiligheid gebruikgemaakt van cameratoezicht in de bussen en op halteplaatsen. Daartoe is in overleg met de Centrale Ondernemingsraad de Regeling Cameratoezicht Connexxion 2013 opgesteld. Daarin staat dat de camerabewaking niet is bedoeld om het gedrag van medewerkers te observeren, behalve als sprake is van een redelijk vermoeden van een misdrijf of betrokkenheid daarbij. De OR van Hermes stelt dat de inzet van mystery guests instemmingsplichtig is en dat de werkgever de Regeling Cameratoezicht te ruim uitlegt door camerabeelden ook tegen chauffeurs te gebruiken buiten de in de Regeling genoemde gevallen.
>> Lees ook Vervoerder moet cameratoezicht op personeel staken
>> Lees ook Handreiking Cameratoezicht vernieuwd en digitaal
Cameratoezicht
De kantonrechter stelt vast dat Hermes incidenteel rij-instructeurs inzet: de afgelopen vijf jaar slechts zeven keer op een bestand van 1.335 buschauffeurs. De rechter vindt dat daarmee geen sprake is van een regeling op het gebied van de personeelsbeoordeling, maar van beslissingen in incidentele situaties.
De OR heeft voorts gesteld, dat gebleken is dat Hermes camerabeelden tegen haar werknemers gebruikt. Dit is volgens de kantonrechter een instemmingsplichtige wijziging van de Regeling Cameratoezicht 2013. Maar de OR heeft ook in dit opzicht niet aangetoond dat Hermes meer dan incidenteel heeft afgeweken van de Regeling. Van een (instemmingsplichtige) wijziging is dan ook geen sprake.
Wel blijkt dat Hermes de Regeling ruimer uitlegt dan de OR. De werkgever meent immers dat camerabeelden bij een concrete incidentmelding kunnen worden gebruikt, ook als er geen sprake is van een redelijk vermoeden van een misdrijf of betrokkenheid daarbij. Deze uitleg acht de kantonrechter niet juist, omdat in de Regeling expliciet staat wanneer camerabeelden mogen worden gebruikt en dat hierover uitvoerig overleg is geweest met de COR. Het door de OR gevraagde verbod op het gebruik van camerabeelden buiten de in de Regeling genoemde gevallen wordt toegewezen.
Aantekening
De inzet van een mystery guest wordt door het College Bescherming Persoonsgegevens (CPB) als een lichter middel gezien dan cameratoezicht. Verder is de inzet van beveiligingscamera’s voor de beoordeling van het functioneren van een werknemer in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens.
Kantonrechter Eindhoven, 7 augustus 2015, JAR 2015, 219
Dit artikel schreef mr. ing. R.O.B. Poort en is verschenen in Security Management 12/ 2015. Poort is jurist en veiligheidskundige.