De aanhoudende (militaire) conflicten en geopolitieke spanningen in verschillende delen van de wereld leggen ook in 2025 een grote druk op de nationale veiligheid en maatschappelijke weerbaarheid. Tegelijkertijd vraagt ook de dreiging in Nederland van terrorisme, extremisme en criminele ondermijning volgend jaar om voortdurende alertheid. De AIVD doet daarbij zijn werk steeds meer in het grijze gebied waarin landen opereren tussen conflict en vrede. Het kabinet investeert daarom in de capaciteit van de AIVD en intensiveert met name extra in onderzoeken naar China en criminele ondermijning. Dat schrijft minister Uitermark (BZK) in de jaarplanbrief die naar de Tweede Kamer is gestuurd.
De oorlog in Oekraïne duurt nog altijd voort. Ook als de oorlog eindigt zal Rusland nog steeds het Westen als vijand zien. Waakzaamheid vanwege mogelijke sabotage acties blijft ook dan geboden.
Rusland voert een oorlog op twee manieren: zichtbaar door de inzet van wapens en onzichtbaar via cyberaanvallen en ongewenste beïnvloeding. De dreiging van Rusland tegen Nederland blijft de komende jaren sterk aanwezig. Onderzoek door de AIVD en MIVD blijft daarom nodig.
> LEES OOK: Meeste zorgen over cyberdreigingen, spanningen tussen bevolkingsgroepen en terrorisme
Economische veiligheidsvraagstukken
De komende decennia wordt China door de AIVD gezien als een dreiging voor de nationale veiligheid en de westerse wereld. China’s opstelling in de wereld en het nastreven van zijn eigen doelen kunnen leiden tot grote dreigingen tegen de veiligheidsbelangen van Nederland en Europa en ondermijnt de bestaande internationale orde. Dat is bijvoorbeeld terug te zien in de opstelling van China ten aanzien van Rusland en de oorlog met Oekraïne. En in het optreden van China tegen Taiwan en in de Zuid-Chinese Zee. Het streven van China om een leidende positie in de wereld te hebben heeft ook impact op economische veiligheidsvraagstukken van Nederland, bijvoorbeeld via cyberaanvallen op technologische bedrijven, maar ook op verschillende overheidsonderdelen.
> LEES OOK: Trendanalyse Nationale Veiligheid 2024: Stapeling van dreigingen in onzekere tijden
Criminele ondermijning
De AIVD geeft ook prioriteit aan onderzoek naar de dreiging van criminele netwerken gericht tegen de nationale veiligheid. De bittere noodzaak voor dergelijk onderzoek blijkt uit tal van voorbeelden van nietsontziend geweld en de dreiging van aanslagen gericht tegen belangendragers van de democratische rechtsorde, zoals journalisten, advocaten, rechters of politici.
Daarnaast doet de AIVD onderzoek naar de potentiële dreiging die uitgaat van criminele netwerken die trachten te infiltreren in de Nederlandse overheid en economie. Dit raakt aan de nationale veiligheidsbelangen, zoals sociale en politieke stabiliteit en economische veiligheid. Bij dat onderzoek heeft de AIVD ook oog voor mogelijke lacunes in wetgeving, beleid of de uitvoering, en wil die waar nodig inzichtelijk maken. Andere organisaties worden daarmee in staat gesteld om maatregelen te treffen waarmee zij deze zogenoemde systeemkwetsbaarheden kunnen afdekken.
Zo kan worden voorkomen dat criminele netwerken misbruik van wetgeving of regelgeving kunnen maken, of bij overheden weten te infiltreren om bijvoorbeeld aan persoonsgegevens te komen. Die kunnen worden gebruikt om geweld tegen criminele rivalen, maar ook vertegenwoordigers van de overheid vorm te geven.
> LEES OOK: AI versterkt bestaande dreigingen voor nationale veiligheid
Weerbaarheid
Het kabinet wil vanwege de veranderende dreigingsomgeving de maatschappelijke weerbaarheid versterken. Vanuit zijn rol daarbij combineert de AIVD ook in 2025 inlichtingeninformatie met weerbaarheidsexpertise om zo bij te dragen aan een weerbaar en zelfstandig Nederland. De onderzoeken van de AIVD leiden tot beter inzicht in de fysieke en digitale dreiging tegen de Nederlandse belangen. Netwerkpartners van de AIVD, zoals ministeries, kennisinstellingen op vitale sectoren, worden ook volgend jaar voorzien van dreigingsinformatie en veiligheidsadviezen, zodat zij maatregelen kunnen treffen om dreigingen te voorkomen of gevolgen te beperken.
Jaarplanbrief
De jaarplanbrief vormt een nadere uitwerking voor de AIVD van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De brief geeft aan welke onderzoeksgebieden prioriteit krijgen van de dienst en waar accenten op zullen worden gelegd.
Bron: AIVD
Volg Security Management op LinkedIn
