De coronapandemie heeft er de afgelopen maanden voor gezorgd dat de maatschappelijke discussie volledig werd gedomineerd door het thema gezondheid. Gezien de wereldwijde ongunstige ontwikkelingen als het gaat om de verspreiding van Covid-19 en de dreigende ‘tweede golf’, ook in Nederland, lijkt het geen gewaagde voorspelling dat hier de komende maanden weinig verandering in zal komen. Als interessante afgeleiden gaat het, zeker in de discussies over de anderhalvemetermaatregelen, ook vaak over veiligheid, schijnveiligheid van bepaalde maatregelen, en (on)veilig gedrag van ons allemaal.
Neem nu het al dan niet dragen van mondkapjes om de verspreiding van het virus te voorkomen. Misschien is er rond het verschijnen van deze column inmiddels wel een algemene draagplicht, maar ongetwijfeld zal de discussie over de vraag of het hier slechts gaat om schijnveiligheid niet zijn verstomd. Iets wat ook geldt voor het gebruik van thermische camera’s door bedrijven, waarmee ze de lichaamstemperatuur meten van werknemers en bezoekers om zo verspreiding van het coronavirus te voorkomen.
Ik denk dat het kabinet nog een stevige bewustwordingscampagne zal moeten voeren
Een interessantere discussie vind ik die over ons eigen (on)veilig(e) gedrag. We hebben de afgelopen maanden gezien wat het effect ervan is op de besmettingscijfers. Eerst de sterke daling ten tijde van de lockdown en vervolgens de (logische) stijging na de versoepeling van de maatregelen en we steeds minder gedisciplineerd omgingen met de anderhalvemeter afstand. Merkwaardig toch, omdat we allemaal weten dat het virus niet is verdwenen en de risico’s nog steeds groot zijn. Waarom is het dan kennelijk toch zo moeilijk onze eigen verantwoordelijkheid waaraan het kabinet tijdens deze crisis terecht appelleert te blijven nemen?
Een deel van het antwoord op deze vraag kreeg ik tijdens een webinar over gedragsverandering dat ik onlangs volgde. De sprekers stelden dat we momenteel totaal ander gedrag van mensen vragen. En niets is volgens hen zo ingewikkeld als mensen iets laten doen wat ze niet gewend zijn. Dan is het onvoldoende te zeggen dat ze zich veilig moeten gedragen of als een politieagent te handhaven, maar moet je vooral het waarom en hoe van maatregelen uitleggen.
Je herkent dit ongetwijfeld uit (security) awareness campagnes, waarin risicobewustzijn bij mensen wordt nagestreefd door ze te brengen van het handelingsniveau onbewust onbekwaam, via bewust onbekwaam en bewust bekwaam, naar het gewenste niveau van onbewust bekwaam. Ik denk dat het kabinet nog een stevige bewustwordingscampagne zal moeten voeren om dat te bereiken.
Arjen de Kort
Hoofdredacteur Security Management
Volg Security Management op LinkedIn
