Wanneer heb jij voor het laatst een ‘echt’ gesprek gevoerd? Van hart tot hart en niet afgeleid door een binnenkomend bericht op je telefoon of een appje dat zichtbaar wordt op je smartwatch? Die gesprekken worden volgens deskundigen zeldzamer. En dat is wat mij betreft zorgelijk en een groot verlies. Met échte gesprekken zou onze wereld er een stuk mooier, hoopvoller (en veiliger?) uit kunnen zien.
Het valt niet te ontkennen dat sociale media een grote rol spelen in deze ontwikkeling. Bovendien levert de opkomst van de smartphone veel mentale problemen op bij jongeren, zoals te lezen in The Anxious Generation van sociaal psycholoog Jonathan Haidt. Bel-angst is onder (sommige) jongeren een serieus probleem. Ik merk het bij studenten die het lastig en ingewikkeld vinden om iemand te bellen (bijvoorbeeld een nieuw opgedaan werkveldcontact dat mogelijk een stageplek voor ze heeft). E-mailen is een stuk makkelijker, vrijblijvender en afstandelijker.
E-mailen is een stuk vrijblijvender en afstandelijker
Steeds meer mensen stoppen met X
Sociale media zorgen ervoor dat veel gesprekken online gevoerd worden. Laagdrempelig in gesprek over maatschappelijk relevante onderwerpen, vaak ook met onbekenden. Maar online lijkt er haast geen rem te zitten op de manier waarop mensen zich uiten. X (voormalig Twitter) is daar een schoolvoorbeeld van. Ik heb nooit een X-account gehad en ben dat ook niet van plan, maar als ik de berichten moet geloven is het vooral een platform voor het uitwisselen van ongefundeerde meningen en worden daar de lelijke kanten van de mens zichtbaar. Dat is ook een stuk makkelijker als je elkaar niet in de ogen hoeft te kijken en je met één druk op de knop elkaar online de maat kunt nemen en nietsontziend feiten en meningen door elkaar kunt halen. Het aantal mensen dat stopt met het gebruik van X neemt de laatste tijd toe. Of dit komt door de contentmoderatie of de steeds extremere koers van eigenaar Elon Musk weten we niet. Hoogleraar en terrorisme-expert Beatrice de Graaf gaf in haar laatste bericht op X in ieder geval aan dat haar geest verschrompelt op dit medium.
Face-to-face-gesprekken
Uiteraard wordt dit geen sombere column. Er vinden online genoeg mooie ontmoetingen en gesprekken plaats waarbij mensen op basis van wederzijds respect hun mening uiten en ideeën uitwisselen. En er lijkt een toenemende behoefte te zijn aan meer inhoudelijke en vriendelijke gesprekken en discussies, op basis van gedeelde informatie zonder dat het benauwend of belagend wordt. Dat scherpt onze geest. Het securitycongres afgelopen juni bij Hogeschool Saxion was daar voor mij een treffend voorbeeld van. Over veiligheidsdilemma’s werd door de deelnemers in alle openheid van gedachten gewisseld, waarbij het bedrijfsleven hand in hand ging met de overheid. En ook studenten gingen face-to-face gesprekken aan met nieuwe contacten. Dat gaat natuurlijk een stuk makkelijker met een drankje in de hand.
Mr. Ben den Tuinder is hoofddocent recht bij de opleiding Safety & Security Management en onderzoeker bij het lectoraat Weerbare Democratie van Hogeschool Saxion.
Reacties? Graag! b.c.dentuinder@saxion.nl
Meer blogs van Ben den Tuinder
Volg Security Management op LinkedIn
