Dit jaar krijgt bijna de helft van de wereldbevolking de mogelijkheid om naar de stembus te gaan. De verkiezingen in Taiwan en Indonesië liggen achter ons en later dit jaar volgen onder meer India, Verenigd Koninkrijk en de VS. Wij Nederlanders mogen stemmen voor het Europees Parlement.
Onlangs werd de noodklok geluid over de invloed van AI op verkiezingen. Door de snelle groei van generatieve AI die binnen enkele seconden teksten, afbeeldingen en video’s kan creëren, is er een reëel risico dat deze technologie ook gebruikt wordt om verkiezingen te verstoren en te beïnvloeden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het gebruik van deepfakes.
Acties om AI-misbruik tegen te gaan
Meta heeft een team opgezet dat desinformatie en AI-misbruik moet aanpakken in de aanloop naar de Europese verkiezingen tussen 6 en 9 juni. Experts richten zich hierbij op inlichtingen, datawetenschap, engineering, onderzoek, contentbeleid en juridische zaken. Het is lovenswaardig en nodig dat Meta dit team inzet en samenwerkt met onafhankelijke fact-checkorganisaties.
Verder is het te prijzen dat andere grote techbedrijven als Open AI, Microsoft en Google een samenwerkingsverband zijn begonnen om nepbeelden en deepfakes bij verkiezingen tegen te gaan. Techbedrijven hebben afspraken gemaakt over het herkennen en labelen van deze beelden en er wordt technologie ontwikkeld die misleiding door AI kan opsporen. Ook willen deze bedrijven met campagnes burgers (lees: kiezers) bewust maken van de gevaren van nepnieuws door AI.
Data is het nieuwe goud
Allemaal lovenswaardig, maar is dit echt alles? Wat gaat ervoor zorgen dat misleiding door AI niet verder opbloeit? Waarom zijn er geen juridisch bindende afspraken gemaakt om nepbeelden van het platformen te verwijderen? En de rol van de overheid? Dit toont wederom onze grote afhankelijkheid van techbedrijven aan. Geruchtmakende zaken zoals de hoorzitting over Facebook en Cambrigde Analytica laten zien dat er terechte twijfel is over de bedrijfsmodellen en governance van big-techbedrijven. Immers, data is het nieuwe goud. Ook bij het mogelijk maken van eerlijke verkiezingen.
Wees extra kritisch op alles wat je leest, ziet en hoort
Bij zo’n tweederde van de partijen die in november meedeed aan de Tweede Kamerverkiezingen stond het woord AI of een synoniem slechts tien keer of minder in het verkiezingsprogramma. Dat stemt mij niet gerust. Wat mij betreft is de overheid in the lead bij het mogelijk maken van vrije en betrouwbare verkiezingen in onze open democratie. Als samenleving moeten we onszelf weerbaar maken in een leven dat doorspekt is met technologie, maar de overheid mag ons door publiekscampagnes best een handje helpen om deepfakes en desinformatie te herkennen. Dit zal ons welzijn dienen en onze autonomie vergroten. Laat dat nou precies in de overheidsbrede visie op AI staan. Aan de slag dus! En wees – juist in verkiezingstijd – extra kritisch op alles wat je leest, ziet en hoort. Dat is al winst.
Mr. Ben den Tuinder is hoofddocent recht bij de opleiding Safety & Security Management en onderzoeker bij het lectoraat Weerbare Democratie van Hogeschool Saxion.
Reacties? Graag! b.c.dentuinder@saxion.nl
Meer blogs van Ben den Tuinder
Volg Security Management op LinkedIn
