Designcamera Over camera's en veiligheid is altijd wel wat te schrijven. Neem nu het bericht over het subsidieproject van het ministerie van Veiligheid & Justitie dat door de Stichting Veilig Ontwerp en Beheer wordt uitgevoerd en waarin vragen centraal staan als: Waarom speelt design nauwelijks een rol bij cameratoezicht? Wat is het effect van een lelijke camera op de veiligheid? Voelen mensen zich onveiliger als ze een lelijke camera zien? Doel is dat gemeenten en anderen zich bewust worden van het belang van vormgeving van camera's, want ‘camera's op straat passen niet bij de rest van de zorgvuldig ontworpen openbare ruimte. Mooie lantaarnpalen, bankjes en vuilnisbakken staan vaak schouder aan schouder met een kaarsrechte aluminiumpaal met daarop een camera.' Bij het lezen hiervan voelde ik mijn rechter wenkbrauw licht trekken en zag ik in een flits beelden van het Catshuis-overleg, waar de stekker uit de ene na de andere subsidieregeling werd getrokken maar de subsidiepot voor de designcamera ongemoeid werd gelaten. Alles voor de veiligheid!
De onderzoekers zouden eens langs kunnen gaan in Alkmaar. Vorig jaar publiceerde Security Management een artikel over cameratoezicht in deze gemeente, met daarin de volgende passage: ‘Wandel een tijdje door het centrum van Alkmaar en je ziet plotseling overal camera's. Soms (…) staan ze op de stoep, als negentiende-eeuwse lantarenpaal. Mede door die antieke uitstraling kun je ze snel missen, die camera's. Van de tien voorbijgangers die ik sprak, had er maar één in de gaten dat hij in de gaten werd gehouden. De overigen dachten te maken te hebben met… negentiende-eeuwse lantaarnpalen. Dat komt omdat de camera's moesten passen in het historisch centrum. De gemeente wil voorkomen dat ze het straatbeeld bederven. Toch zijn de camera's buitengewoon effectief.'
Maar toeval of niet, over de effectiviteit van camera's is onlangs ook weer een onderzoek verschenen. En wat concluderen de onderzoekers? ‘Cameratoezicht stopt criminelen niet'. Het lijkt de zoveelste ‘waarschuwing' aan het adres van iedereen die zich bezig houdt met camera's en veiligheid. En meer in het bijzonder aan gemeenten, die straks – mocht het ‘Wetsvoorstel tijdelijk en flexibel cameratoezicht' van kracht worden – nog meer mogelijkheden krijgen. Laten zij waken voor het creëren van kostbare (schijn?) veiligheid, hoe mooi deze ook wordt vormgegeven.
Arjen de Kort. Hoofdredacteur Security Management, adekort@kluwer.nl