Grenzeloos gedoe Grenzeloos gedoe
Onze onderneming internationaliseert weer in hoog tempo. Na jaren van crisis en bestendiging neemt het aantal overnames rap toe. In de tijd dat ik deze functie nu bekleed, heb ik het aantal landen waarin wij actief zijn zeker zien verdubbelen. Vooral opkomende economieën zoals Brazilië blijken erg in trek. Zijn waar het geld is – of in de toekomst komt – wijst nog steeds in de richting van het koopmanskompas.
Voor het verwezenlijken van onze groeistrategie en het verstevigen van onze concurrentiepositie is mondialisering onontbeerlijk. Maar de internationalisering van onze bedrijfsactiviteiten heeft onbedoeld ook donkere kanten. Als je het mij vraagt, leidt dit fenomeen zelfs tot een grenzeloos securityvraagstuk. Groter, veelzijdiger en bovendien vaak veel minder grijpbaar dan we denken. 'Hoe wereldomvattender onze activiteiten, des te beperkter de span van de securitycontrol', is een stelling die ik goed aandurf. Zeker in een tijd waarin een lokaal integriteits- of security-incident mondiale impact kan hebben: wereldwijde slechte pers en dalende aandeelhouderswaarde.
Ik heb op deze plek al eerder stilgestaan bij de kwestie van de veiligheid van personeel over de grenzen ('expat security'). Toen gaf ik aan dat security voor wat betreft reizen en verblijven in het buitenland op z'n best een slotafweging is – als het al zover komt. Nog maar al te vaak ontbreekt het organisaties aan maatregelen als een basaal overzicht van welke medewerkers zich waar bevinden of een basic veiligheidsinstructie. Ik doelde destijds vooral op de meer exotische 'lokale' risico's: van externe aard, zoals gewelddadige conflicten of ontvoeringen.
Het vraagstuk dat ik hier aankaart, heeft vooral betrekking op interne bedrijfsrisico's als gevolg van internationalisering.
Dit type risico's – nauw verweven met internationale groei en overnames – is vaak latent. Het succes van de acquisitie voor 'de business' overstijgt de aandacht voor de mogelijk negatieve gevolgen van de overname. Toch kent u net als ik ongetwijfeld voorbeelden van waar dit toe kan leiden. Maatschappelijk onverantwoord ondernemen, het betalen van 'vergoedingen voor onvoorziene omstandigheden' (lees: smeergeld), het onderhouden van te nauwe banden met 'foute' regimes of personen, ongewenste verwevenheid met plaatselijke criminele netwerken, et cetera.
Internationale groei en overnames vergroten de kans op schending van ethische principes, bedrijfswaarden en -codes. Of leiden uiteindelijk zelfs tot het overtreden van het plaatselijke en/of internationaal recht. Dat terwijl het waarborgen van de bedrijfsintegriteit én security in het overnameproces vaak een afwezig belang is. Maar hoe peuteren we dit aan het verstand van direct betrokkenen en eindverantwoordelijken?
Recent ben ik gestart met een pilot om het bewustzijn van risico's gelieerd aan internationalisering te vergroten. Als onderdeel hiervan voert mijn afdeling momenteel voor een aanstaande overname een omvattende risicoanalyse uit. We kijken daarbij naar risicovolle aspecten verbonden aan het 'vestigingsklimaat' en van het over te nemen bedrijf in het bijzonder. Zo maken wij duidelijk welke risico's er volgens ons aan de overname zijn verbonden en in hoeverre wij deze 'te behandelen' achten.
De metafoor van waaruit we de pilot uitvoeren, is die van security als immuunsysteem. Zolang het werkt, werkt het lichaam prima. Wanneer het zelfs maar gedeeltelijk uitvalt, heeft het hele lichaam een probleem. Dat principe moet bij het realiseren van onze internationale groei scherper en scherper op het netvlies komen te staan. Toekomstbestendige groei volgt dan vanzelf.
Colin T. is security manager bij een Nederlandse multinational. Aan de hand van de weerbarstige securitypraktijk van alledag geeft hij maandelijks zijn kijk op veiligheid.