Warming up WK Voetbal Warming up WK Voetbal
Heel het land hoopt dat Oranje zich tot wereldkampioen voetbal laat kronen in Zuid-Afrika. De KNVB natuurlijk ook, maar zij heeft meer doelen. Een goede veiligheid voor spelers, supporters en genodigden bijvoorbeeld. Net zo belangrijk is hun gevoel van veiligheid. Daarom toerde namens de KNVB niet alleen een delegatie onder leiding van bondscoach Bert van Marwijk door het gastland. Nog geen twee maanden na de WK-loting trok een ander gezelschap naar Zuid-Afrika ter voorbereiding op het belangrijke thema veiligheid. Als Security Officer KNVB mocht ik er deel van uitmaken, samen met KNVB-collega's, vertegenwoordigers van de Nederlandse ambassade, het Nederlands politieteam en de Supportersclub Oranje. We proefden van het land, wonnen informatie in en observeerden en overlegden in de speelsteden Kaapstad, Johannesburg en Durban.
Wij hebben al met al drie keer een warming-up gedaan: voor de spelersselectie en de begeleidingsstaf, voor de supporters, en voor de KNVB-delegatie en haar gasten. De veiligheid van de spelers – en natuurlijk ook de coaches en andere krachten bij Oranje – valt onder de verantwoordelijkheid van wereldvoetbalbond FIFA en de Zuid-Afrikaanse autoriteiten. In de praktijk is dat een taak van vooral lokale politiemensen en in mindere mate particuliere beveiligers. De voetballers en de stafleden worden voortdurend begeleid. We hebben daarbij een essentiële afspraak gemaakt met de Zuid-Afrikaanse autoriteiten: het leefklimaat dient aangenaam te blijven. Veiligheid is van groot belang, maar spelers moeten zich tegelijkertijd prettig voelen en niet het idee krijgen in een gevangenis te zitten.
Elke poulewedstrijd wordt bezocht door minimaal 5.000 Nederlandse supporters. Over de veiligheid van het Oranjelegioen in Zuid-Afrika is al veel gezegd en geschreven in een aantal media. Vaak volgde dan een onheilspellende opsomming met daarin woorden als criminaliteit en HIV. Laat er geen misverstand over bestaan: de KNVB wuift zaken als de hoge criminaliteitscijfers en het grote aantal prostituees in Zuid-Afrika niet weg. Maar het zou verkeerd zijn daar de klemtoon op te leggen. Een gesprek met de plaatsvervangend ambassadeur in Zuid-Afrika heeft ons geleerd dat er jaarlijks 100.000 Nederlanders in het land vakantie vieren. Behalve een botbreuk, een verloren paspoort of een incidenteel verkeersongeluk, gebeuren daarbij zelden ernstige zaken. De mensen bereiden zich goed voor, dat is ook belangrijk.
De slogan van de KNVB: Geniet, maar pas op! 80 tot 90 procent van de misdaden concentreert zich in achterstandsgebieden. Weet dus waar je je begeeft. Overigens is de misdaad in de afgelopen drie jaar sterk gedaald in Zuid-Afrika. De overheid heeft ook een imposant veiligheidsplan ontwikkeld. Dat voorziet straks onder meer in een groot aantal extra politiemensen, vooral rondom stadions en op plekken waar de
WK-gangers zich normaal gesproken bevinden.
KNVB-bestuurders en -medewerkers zijn in Zuid-Afrika rondom elke interland gastheer van ruim 150 relaties, van wie de voetbalbond er ongeveer 50 direct heeft uitgenodigd. Soms gaat het om een lid van het Koninklijk Huis, maar het leeuwendeel van de gasten zijn sponsors. Zij krijgen een vijfdaags arrangement aangeboden met als steekwoorden ‘ressort', ‘safari' en ‘voetbal'. Het beleid ten aanzien van hun veiligheid is een combinatie van de aanpak bij de selectie en de supporters. Wanneer het toernooi qua veiligheid is geslaagd? Als de drie groepen het toernooi en Afrika maximaal hebben beleefd. Wij hebben daarbij vertrouwen in de Zuid-Afrikaanse organisatie en autoriteiten, maar wijzen iedereen ook op zijn eigen verantwoordelijkheid. Ga bijvoorbeeld niet na zonsondergang naar onbekende gebieden en bereid je verplaatsingen en verblijf goed voor.
Gijs de Jong
Security Officer KNVB WK 2010 Zuid-Afrika
