Sociale veiligheid en CPTED: hetzelfde of toch niet…? Sociale veiligheid en CPTED: hetzelfde of toch niet…?
Sociale veiligheid en CPTED (crime prevention through environmental design) zijn onderwerpen die zo'n geweldige reikwijdte hebben dat er meer dan genoeg over te schrijven valt. Dat geldt trouwens voor veel zaken waarover we met zijn allen als securityprofessionals praten. Een voorbeeld? Een kleine maar niet limitatieve opsomming: integrale veiligheid, inherente veiligheid, fysieke veiligheid, al dan niet integrale veiligheidskunde, security management (en dat ook nog eens gemakkelijk in te delen in hokjes: corporate en andersoortig security management). Waar hebben we het eigenlijk over met elkaar?
Is het definiëren van begrippen zo belangrijk? Tja, dat lijkt me wel – hoe moet en kun je bijvoorbeeld mensen opleiden als niet duidelijk is hoe het beroepsprofiel van een aanstaande securitycollega eruitziet? Vergelijk het curriculum van enkele hogescholen maar eens met hun opleiding 'integrale veiligheidskunde'. Elk jaar studeren integraal veiligheidskundigen af, maar het enige wat hen bindt is de studierichting die op hun diploma staat.
Helaas hebben we in Nederland geen gemeenschappelijke 'Body of Knowledge' op het gebied van security zoals in veel Angelsaksische landen. We kunnen proberen in ons werk daarop zoveel mogelijk aan te sluiten, maar we zijn er helaas niet door deze BoK één op één te vertalen naar Nederlandse omstandigheden – daarvoor zijn de verschillen tussen de Angelsaksische landen en Nederland op securitygebied te groot. Zeker is wat mij betreft, dat het ontbreken van een collectie van gemeenschappelijke kennis op dit gebied ons in de toekomst steeds meer parten zal gaan spelen. Ik pleit er dan ook voor om met elkaar een kennisbank samen te stellen. Misschien kan dat onder de regie van bijvoorbeeld ASIS Benelux Chapter worden opgepakt. Of misschien voelt een andere partij zich wel geroepen om dit initiatief te nemen …
Zo kom ik bij de kernvraag van deze gastcolumn: Sociale veiligheid en CPTED: hetzelfde of toch niet …? Van den Biggelaars (psycholoog) uitleg van sociale veiligheid spreekt mij erg aan: ‘Sociale veiligheid ligt besloten in menselijke relaties, in wonen, werken en recreëren, kortom in het leven van alledag. Daar waar men normafwijkend destructief gedrag ziet of beleeft en waardoor mensen in enigerlei vorm de dupe worden, is er sprake van sociale onveiligheid.'
CPTED kenmerkt zich door preventie. Het toepassen ervan betekent simpelweg dat er gedragsdoelen in een bepaalde ruimte moeten worden gedefinieerd: ‘Wat wilt u dat hier gebeurt?' en: ‘Wat wilt u dat hier niet gebeurt?' Afhankelijk daarvan wordt de ruimte waar het om te doen is op basis van een twintigtal CPTED-strategieën (her)ontworpen, (her)ingericht en vervolgens beheerd. Een succesvol concept, dat het onderwerp sociale veiligheid zeker meeneemt in de ontwerp- en beheerfase: tweede generatie CPTED.
De aandachtige lezer heeft al kunnen vaststellen dat ik een ander lastig begrip in security management, namelijk dat van ‘risico', vermeden heb. Ik constateer dat CPTED sociale veiligheid adresseert vanuit preventie. Security management tracht daarentegen sociale onveiligheid op basis van een risico-identificatie en -analyseproces te ‘blokkeren'. Welke aanpak zou meer acceptabel en effectiever zijn en minder kostbaar, kortom efficiënter zijn, denk u?
Food for thought zou je zeggen én een prachtige stelling om over te discussiëren – toch? Misschien levert het alvast een kleine bijdrage op voor een Nederlandse ‘Security Risk Management Body of Knowledge'?
Henk Neddermeijer is eigenaar / algemeen directeur van Kernel Facilities, lid van de Raad van Advies van de Master of Security Science and Management (MSSM) van Delft TopTech, bestuurslid van de Stichting Veilig Ontwerp en Beheer, en secretaris van de Commissie van Deskundigen van Stichting N'Lloyd.