De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), die op 1 mei dit jaar is ingegaan, moet tijdelijk buiten werking gesteld worden. Eerst moeten noodzakelijke wijzigingen worden doorgevoerd.
Dat bepleiten twaalf organisaties, waaronder Bits of Freedom, Greenpeace en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. De organisaties stonden op 7 juni tegenover de Staat in een kort geding in de Haagse rechtbank.
Verzet tegen verzamelen van gegevens via sleepnet
De organisaties hebben vooral moeite met het door onder meer de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) grootschalig verzamelen van gegevens via bulkinterceptie – door de tegenstanders van de wet ook wel het sleepnet genoemd -, het verzamelen van informatie via informanten, het hacken van derden en het doorgeven van gegevens aan buitenlandse diensten.
Vernietiging van niet relevante gegevens
Groot probleem is volgens de organisaties dat met deze nieuwe wet grote hoeveelheden data onder het bereik van onder meer de diensten kunnen komen, die pas daarna worden onderzocht op relevantie. “Als is vastgesteld dat gegevens niet relevant zijn, worden ze vernietigd. Dat zou juist andersom moeten zijn: tenzij is vastgesteld dat gegevens relevant zijn, moeten ze vernietigd worden.”
> Lees ook Sleepwet niet volmaakt, maar wel in balans
De wet is te ver doorgeschoten
De advocaten van de twaalf organisaties vergelijken de Wiv met een boot “die al voor de tewaterlating lek was”. De organisaties zijn niet tegen de wet in zijn geheel, wordt benadrukt. “Maar op een aantal onderdelen is de Wiv te ver doorgeschoten.”
Willekeurig verzamelen van gegevens?
De landsadvocaat noemt de kritiek van de organisaties niet terecht. “De bevoegdheden van de diensten moeten zo gericht mogelijk worden ingezet.” Daarbovenop zijn er volgens haar vele waarborgen in de wet ingebouwd, onder meer doordat voor veel zaken toestemming van de minister nodig is. “Er is absoluut geen sprake van het willekeurig verzamelen van data. Het beeld dat vele onschuldige burgers worden afgeluisterd is vals.”
De rechter doet op 26 juni uitspraak.
> Lees ook ‘Coalitiepartijen eens over wijziging Wiv’
