Gert-Jan Ludden: Verkiezingscampagne terug naar de eenvoud

Het is te gek voor woorden. Dag in dag uit zien we peperdure reclamespotjes, oeverloze verkiezingsdebatten, prachtige beloftes waar niets van terecht komt, lijsttrekkers die elkaar een hak proberen te zetten, de jacht op de macht in het ‘Torentje’, het ronselen van stemmen door middel van flyeracties en het verschijnen van politici in vrijwel alle TV- en radioprogramma’s. En ons land is wekenlang stuurloos vanwege het verkiezingsreces.

De media spelen hier natuurlijk graag op in. Wie heeft de primeur? Zetten we de juiste lijsttrekkers tegenover elkaar? Is er een goed format voor het debat? en natuurlijk op zoek naar de zogenaamde ‘gamechanger’? Deze keer de oorlog in het Midden-Oosten. Klaarblijkelijk voor de media in verkiezingstijd een belangrijker thema dan relevante nationale kwesties als onderwijs, zorg, armoedebestrijding, huisvesting, criminaliteitsbestrijding en vluchtelingenproblematiek.

Verkiezingsstrijd in zijn huidige aanpak is failliet

Heeft men in politiek Den Haag en bij de mainstreammedia nu echt niet in de gaten dat de burger deze spelletjes al lang niet meer accepteert en doorheeft dat het een geënsceneerd schouwspel is? Men heeft genoeg van deze smakeloze vertoning en verafschuwt de peilingen en dagkoersen van marktonderzoekbureau Ipsos en Maurice de Hond. De mensen hebben feilloos door dat de meeste politici niet authentiek zijn, ingestudeerde teksten oplepelen en voor velen onbegrijpelijke en ontoegankelijke partijprogramma’s fabriceren. Het spel wordt bovendien oneerlijk gespeeld, omdat de lijsttrekkers van de grote partijen veel meer zendtijd krijgen dan de kleine partijen. Kortom de verkiezingsstrijd in zijn huidige aanpak is failliet. Het is dan ook niet verwonderlijk dat televisieprogramma’s als ‘boer zoekt vrouw’ en ‘de beste zangers’ met een miljoenen kijkerspubliek de verkiezingsdebatten ruimschoots overtreffen.

Manifest van maximaal drie A-4tjes

Het roer moet om en het wordt tijd de kiezers serieus te nemen. Verstrek hen tijdig de relevante informatie als basis voor een weloverwogen stemkeuze. Dat kan door elke politieke partij die zich mengt in de verkiezingsstrijd zes weken voor de verkiezingen een manifest te laten opstellen van maximaal drie A4-tjes. In dat manifest worden de standpunten ten aanzien van de belangrijkste maatschappelijke thema’s kort, krachtig en voor een breed publiek begrijpelijk opgeschreven. Onder regie van het Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties wordt aan alle stemgerechtigde Nederlanders deze informatie toegestuurd. Dat kan in combinatie met het verzenden van het stembiljet. Organiseer in de twee weken voorafgaande aan de verkiezingen enkele debatavonden waarin alle lijsttrekkers de standpunten nog eens kunnen toelichten. Meer campagne en zendtijd is niet nodig. Ook de stemwijzer doet zijn werk. Wel wordt het de hoogste tijd dat de kiezer eindelijk eens digitaal zijn stem kan uitbrengen ter vervanging van het ouderwetse stemhokje met rode potlood.

Terug naar de eenvoud in plaats van de huidige massahysterie

Wat een rust zal dat geven, minder irritatie, een significante kostenbesparing en veel meer efficiency. Bovenal toont dit respect voor de kiezer, ontstaat er meer ruimte voor mooie TV programma’s, kunnen kranten zich weer focussen op belangrijke kwesties, kan het cordon aan journalisten zich op relevante maatschappelijke thema’s richten en kan het land weer adequaat worden bestuurd. Wel zal er minder champagne worden ontkurkt bij de woordvoerders, spindokters en communicatieadviseurs van de politieke partijen die zien dat hun lijsttrekkers minder zichtbaar zijn in het nieuws. Voor hen is dat even wennen, maar uiteindelijk zal dat hun reputatie ten goede komen. Deze verfrissende aanpak zal aanleiding zijn tot een hoger opkomstpercentage bij de stemming, een realistischer verkiezingsuitslag en nog belangrijker, een mooie stap voorwaarts in herstel van vertrouwen in politiek Den Haag en de media. Terug naar de eenvoud dus in plaats van de huidige massahysterie.