De gemiddelde auto is vandaag de dag veel veiliger dan vroeger – tenminste, zolang je ermee rijdt. Maar zet je hem in een parkeergarage, dan word je geconfronteerd met nieuwe risico’s. Want ten opzichte van dertig jaar geleden bevat die (elektrische) auto nu veel meer rubber, kunststof en andere brandbare materialen. En wat het nog riskanter maakt: in sommige parkeergarages staan bovendien laadpalen voor elektrische auto’s. Hoe kunnen we voorkomen dat er brand uitbreekt?
TEKST Peter Passenier
Het was een flinke aanrijding, maar gelukkig hield de werknemer er niets aan over. Geen persoonlijk letsel, alleen wat deuken in de carrosserie. Natuurlijk, hij zou vandaag nog de garage bellen om de schade te laten herstellen, maar nu ging het er eerst om niet te laat te komen voor die belangrijke vergadering. En dus parkeerde de werknemer zijn auto gewoon in de parkeergarage.
Is dit verstandig? Volgens Nils Rosmuller, lector energie- en transportveiligheid bij het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV), hangt dat mede af van het type aandrijving van de auto. “Gaat het om een gewone benzineauto dan is er waarschijnlijk niet veel aan de hand. Natuurlijk, zo’n botsing kan ervoor zorgen dat de tank lek slaat, maar dat merk je direct, want dan zal je auto ook niet meer starten. Maar rijdt die werknemer in een elektrische auto, dan ligt dat anders. Als het batterijpakket een flinke klap krijgt, merk je dat meestal niet meteen. Je kunt dan gewoon doorrijden. Maar zet je die auto vervolgens aan de lader, dan kan die batterij alsnog kortsluiting veroorzaken. En dat kan leiden tot heel vervelende incidenten, bijvoorbeeld brand.”
Door laadpalen in parkeergarages heb je opeens heel andere risico’s
Nederlandse wetgeving loopt achter op de ontwikkelingen
Rosmuller ziet de laatste jaren andere risico’s dan vroeger. “We hebben in Nederland te maken met wet- en regelgeving die flink achterloopt op de ontwikkeling van het wagenpark. Die regelgeving is opgesteld in een tijd met kleinere auto’s dan tegenwoordig, met minder kunststoffen en een traditionele benzinetank. Bovendien had een parkeergarage vroeger slechts één functie: je kon er je auto neerzetten. Maar tegenwoordig zie je in diezelfde garage overal laadpalen. Dan heb je het plotseling over heel andere risico’s, risico’s waar die garages meestal niet op zijn ingericht.”
Nils Rosmuller: “De wet- en regelgeving loopt flink achter op de ontwikkeling van het wagenpark.”
Brand in een elektrische auto lastig te blussen
Want een brand in een elektrische auto is vaak lastig te blussen. “Vliegt er een benzinetank in brand, dan kan de brandweer daar goed mee omgaan”, vertelt Rosmuller. “Het vuur laait snel op, maar is ook snel weer geblust. Maar een brand in een batterijpakket van een elektrische auto blijft vaak gedurende langere tijd oplaaien. Het batterijpakket blijft smeulen, totdat er opeens een paar nieuwe batterijcellen ontbranden. En dan kan het zijn dat je plots een meterslange steekvlam krijgt. Die creëert een enorme hitte en daardoor kunnen ook de auto’s links en rechts in brand vliegen.”
Voor de brandweer valt dat allemaal lastig te blussen. “Ten eerste zitten die batterijen in een stevige omkasting in de auto waardoor bluswater weinig uitricht, en ten tweede komen er allerlei buitengewoon gevaarlijke stoffen vrij, zoals waterstoffluoride. Dat wil je niet op je huid hebben en al helemaal niet inademen.
Daar komt nog eens bij dat zich in het batterijpakket gas ophoopt. En op een gegeven moment wordt die hoeveelheid zo groot dat het hele batterijpakket scheurt en in één keer explodeert. Ja, dán kunnen de brandweerlieden wél goed bij de batterijcellen, maar dan moeten ze voor die tijd niet al zelf zijn getroffen door de rondvliegende delen.”
Risico-inschatting
Geen wonder dat de brandweer tegenwoordig niet meer alles op alles zet om zo’n brand in een parkeergarage dicht bij de bron te blussen. “De bevelvoerder zal eerst een risico-inschatting maken”, zegt Rosmuller. “En die zet hij af tegen de vraag wat er nog te redden valt. Als er nog mensen in de parkeergarage zitten, is dat natuurlijk een goed argument om naar binnen te gaan. Maar als je in die garage geen hand voor ogen kunt zien, als de hele ruimte al volstaat met toxische verbrandingsproducten, rook en waterstoffluoride, dan is er in de garage mogelijk niemand meer in leven en zijn de aanwezigen hopelijk al gevlucht. Dat zal de bevelvoerder dan in zijn besluit meewegen en mogelijk blijft de brandweer dan buiten. In dat geval zal de brandweer ervoor zorgen dat er geen overslag van de brand plaatsvindt naar andere gebouwen en dat de overlast beperkt blijft.”
Risico’s van waterstofauto’s nog onduidelijk
Het aantal elektrische auto’s zal de komende jaren sterk toenemen. Maar hoe zit dat met auto’s die rijden op waterstof? Zullen die in de toekomst het straatbeeld in Nederland gaan bepalen? “Ik denk het niet”, zegt Rosmuller. “Het totaalaantal in Nederland ligt op dit moment rond de 350. Mede daardoor zijn er ook nauwelijks waterstoftankstations en dat maakt die auto’s weer minder aantrekkelijk om in te rijden. Het is een vicieuze cirkel.”
Wat de risico’s betreft, die zijn volgens hem nog niet zo duidelijk. “Inderdaad is waterstof heel licht ontvlambaar, en in een kelder of een parkeergarage is de kleinste ontstekingsbron vaak al genoeg. Aan de andere kant, die waterstoftanks zijn tegenwoordig veel veiliger dan vroeger: ze bevatten kleine hoeveelheden waterstof, die ook nog eens goed zijn beschermd. Om een degelijke risico-inschatting te maken, is nog veel onderzoek nodig naar faalmechanismen en faalfrequenties van auto’s die op waterstof rijden.”
Tips
Wat kan een werkgever doen om brand in zijn parkeergarage te voorkomen? Nils Rosmuller geeft enkele adviezen:
- Zorg dat medewerkers weten hoe ze met een elektrische auto moeten omgaan. “Als je batterij een klap heeft gehad, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval, is het niet verstandig om je auto in de parkeergarage te zetten. Laat hem dan direct nakijken door een expert en stal de auto buiten op afstand van gebouwen.
- Denk goed na over de plaatsing en de bescherming van de laadpalen. “Juist bij het opladen zijn er specifieke risico’s”, vertelt Rosmuller. “Je wilt niet dat de gebruikers van de parkeergarage vastzitten in je garage, omdat de in- en uitgangen en nooduitgangen vol staan met waterstoffluoride of toxische rook als gevolg van laadpunten die nabij zijn geplaatst. Zet die laadpalen dus zoveel mogelijk op afstand van de vluchtwegen. Daar moet ik meteen bij zeggen dat dit op lange termijn geen haalbare kaart is. Nu telt Nederland zo’n 400.000 elektrische voertuigen, maar over tien jaar zijn dat er veel en veel meer. Dus dan staan die laadpalen waarschijnlijk door de hele parkeergarage. Zorg dan in ieder geval voor een goede aanrijbeveiliging: bescherm die palen door bijvoorbeeld een beschermbeugel of hang ze op hoogte om aanrijdingen te voorkomen. En zorg dat je alle oplaadpunten bij een brand meteen centraal van buiten kunt uitschakelen. Dan krijgt die batterij geen extra energie en beperk je het gevaar van elektrocutie.”
Peter Passenier is freelance journalist
tel.: 030-4100677.
Meer artikelen over brandveiligheid:
- Bewustzijn rond brandbeveiliging vergroten? Zo doen ze dat bij de TU Delft
- John van Lierop, VSI: “In Nederland worden sprinklerinstallaties goed onderhouden.”
- Normen voor vaste brandblusinstallaties: Welke rol speelt de securitymanager?
- Het verschil tussen brandveiligheid en safety en security op de campus van de TU Delft
Volg Security Management op LinkedIn
