Klimaatverandering en haar gevolgen worden gezien als de grootste dreigingen voor de gezondheid en welzijn van de mensheid in deze eeuw. De meeste overheden en consumenten zijn zich bewust van deze risico’s. Gedrag wordt aangepast om zowel de oorzaken van klimaatverandering te dempen als de gevolgen te beperken. Hoe gaan organisaties met dit thema om? Op het ASMC 2018 (21 juni) wordt dit onderwerp uitgebreid behandeld.
Op het congres staat de veiligheid en veerkracht van lange ketens centraal. Want er zijn nog maar weinig succesvolle ondernemingen die autonoom functioneren. Ondernemingen hebben vaak een complexe value chain met honderden partners. Hoe onderken je als onderneming deze risico’s en welke stappen moeten gezet worden om de onderneming weerbaar te maken tegen fysieke en digitale dreigingen? Lees het programma en schrijf in.
Klimaatverandering biedt veel (commerciële) kansen
Siemens en het Business Continuity Intitute (BCI) deden uitgebreid onderzoek naar klimaatverandering en het bedrijfsleven. Het BCI is een onafhankelijke, wereldwijde organisatie van business continuity en resilience officers. Siemens Building Technologies doet al sinds 2010 onderzoek naar business continuity in de Benelux. Uit deze onderzoeken blijkt onder andere dat technologie in gebouwen als erg belangrijk wordt beschouwd voor de continuïteit van organisaties. Door de gezamenlijke interesse in het vakgebied Business Continuity lag een samenwerking met het Benelux chapter van het BCI voor de hand. Onlangs is het rapport met de resultaten van deze studie gepubliceerd. Hoewel klimaatverandering veel (commerciële) kansen biedt aan organisaties, heeft dit onderzoek zich vooral gericht op de risico’s die organisaties lopen.
Er bestaat inmiddels een brede consensus over de verandering van ons klimaat. De gemiddelde temperatuur op aarde stijgt. Deze temperatuurstijging heeft gevolgen: het zeeniveau stijgt, het weer wordt extremer, er ontstaat waterschaarste, biodiversiteit wordt aangetast, er zijn gevaren voor de volksgezondheid om enige voorbeelden te noemen. Deze gevolgen zijn niet gelijk over de wereld verdeeld, sommige gebieden worden harder getroffen dan andere. Kwetsbare gebieden worden juist vaker en zwaarder getroffen door gevolgen van klimaatverandering. In ontwikkelde gebieden op de wereld zoals hier in Nederland lijken de gevolgen wellicht te overzien. Toch hebben we ook hier te maken gehad met extreem weer zoals de hagelbuien in de regio Brabant en Limburg in 2016, die een totale schade van tussen maar liefst een half en één miljard euro hebben aangericht. Nederlandse verzekeraars hebben onlangs gepleit voor een algemene verzekering voor extreem weer, omdat de schade hiervan voor onze samenleving toe gaat nemen.
Klimaatverandering versterkt bestaande risico’s
Klimaatverandering staat als wereldwijde ontwikkeling niet op zich zelf. Andere trends die onze wereld veranderen zoals verstedelijking, demografische veranderingen, digitalisering en globalisering worden er door beïnvloed. Zo’n driekwart van de mega-cities op de wereld liggen bijvoorbeeld in kustgebieden en zijn daarmee kwetsbaar voor gevolgen van het stijgen van de zeespiegel. Zo werkt klimaatverandering als een threat multiplier. Reeds bestaande risico’s worden er door versterkt.
Via een online survey is aan respondenten gevraagd hoe hun organisatie denkt over klimaatverandering. Tweederde (65 procent) van de respondenten geeft aan dat de gevolgen van klimaatverandering op de lange termijn belangrijk worden. 58 procent vindt zelfs dat het nu al een belangrijk thema is voor hun organisatie. Toch stelt maar 45 procent van de respondenten dat klimaatverandering binnen hun organisatie prioriteit heeft. Emily Farnworth van het World Economic Forum constateert in haar bijdrage aan het rapport dat er een breed gedragen beweging in de maatschappij gaande is richting klimaatneutrale oplossingen. Een groep van ruim 70 CEO’s van grote corporate organisaties speelt hierbij een voortrekkersrol stelt zij. Er kan geconcludeerd worden dat klimaatverandering en haar gevolgen breed herkend en erkend worden, maar dan vooral door de grotere organisaties.
Een incident aan de andere kant van de wereld kan en zal invloed hebben op organisaties in Nederland
Gevolgen voor organisaties
Hoewel de risico’s van klimaatverandering worden herkend, denkt slechts 1 op de 5 organisaties (21 procent) dat zij in meer of mindere mate hebben geanticipeerd op de gevolgen van klimaatverandering. Er wordt, met andere woorden, te weinig gedaan. Veel professionals die zich binnen organisaties bezig houden met risicomanagement, zoals business continuity managers, QHSE en security managers, richten zich nog steeds op directe risico’s. Dat wil zeggen risico’s die zich manifesteren direct op de personen, assets en informatie van de organisatie zelf. Steeds meer risico’s bedreigen echter niet de organisatie rechtstreeks, maar juist de ketens en samenwerkingsverbanden waar organisaties zich in bevinden. Door de toenemende digitalisering en globalisering zijn organisaties digitaal of commercieel verbonden met en daarmee afhankelijk van andere organisaties wereldwijd. Een incident aan de andere kant van de wereld kan en zal invloed hebben op organisaties in Nederland. Risico’s gerelateerd aan klimaatverandering zijn hier een voorbeeld van. Organisaties hier in Nederland kunnen wellicht het risico op overstromingen als laag beoordelen. Als een dergelijke organisatie leveranciers of afnemers in bijvoorbeeld Houston of Bangladesh heeft, kan het overstromingsrisico voor deze organisatie toch een risico zijn om terdege rekening mee te houden.
ASMC 2018 over risico’s die ketens bedreigen
Er zijn nog maar weinig succesvolle ondernemingen die autonoom functioneren. Bedrijven kiezen, gefaciliteerd door de online markt en de invoering van wereldwijde normen, voor samenwerken in de zoektocht naar innovatie en kostenreducties. Ondernemingen hebben daarom vaak een complexe value chain met honderden partners, waaronder agentschappen en leveranciers van producten. Intensieve samenwerking met third parties is de norm geworden voor succes, maar het levert ook risico’s op. Hoe onderken je als onderneming deze risico’s en welke stappen moeten gezet worden om de onderneming weerbaar te maken tegen fysieke en digitale dreigingen? Lees het programma en schrijf in.
Risicomanagement ‘tot de eigen drempel’
Uit het onderzoek blijkt dat organisaties de risico’s van hun supply chain structureel lager inschatten dan die van hun eigen organisatie. Dit is opvallend, omdat organisaties over het algemeen de risico’s die ze zelf lopen beter kunnen beheersen. Voor de risico’s die ze lopen in hun supply chain zijn ze afhankelijk van anderen. Dit is een typisch voorbeeld van risicomanagement ‘tot de eigen drempel’. Opvallend in het risico-overzicht is het feit dat geopolitieke risico’s zo hoog genoteerd staan. Blijkbaar achten organisaties deze risico’s reëel. Deze risico’s zijn voor individuele organisaties nauwelijks te beïnvloeden en daarom werd verwacht dat deze niet in beeld zouden zijn bij organisaties of een minder prominente plek in zouden nemen.
Risicoplanning op langere termijn
Onderdeel van het onderzoek was de mate waarin organisaties rekening houden met langetermijnontwikkelingen. Lange termijn is in dit onderzoek gedefinieerd als langer dan 5 jaar vooruit. Maar liefst 76 procent van de respondenten vindt dat hun organisatie haar capaciteit moet vergroten om in de toekomst afdoende te kunnen reageren op uitdagingen op de langere termijn. 73 procent vindt dat er een proces ingericht moet zijn voor langetermijnplanning. Frappant is dat maar 44 procent van de respondenten aangeeft ook een dergelijk proces te hebben ingericht. Ook het topmanagement is nog te weinig langetermijngericht volgends de respondenten. Slechts 7 procent geeft aan dat haar topmanagement volledig achter langetermijnplanning staat. Als het gaat om het toewijzen van budget, middelen en tijd voor langetermijnplanning geeft maar 1 procent van de respondenten aan dat dit in voldoende mate gebeurt. Dit heeft mede tot gevolg dat maar 7 procent van de organisaties qua risico’s langer dan 5 jaar vooruit plant.
Vroegtijdig anticiperen op deze ontwikkelingen lijkt noodzakelijk om als organisatie op de langere termijn te overleven
Hoewel de gevolgen van klimaatverandering zich nu al aan organisaties manifesteren, zullen deze op de langere termijn naar verwachting in hevigheid toenemen. Vroegtijdig anticiperen op deze ontwikkelingen lijkt noodzakelijk om als organisatie op de langere termijn te overleven.
Adapt or disappear?
Organisaties bevinden zich door globalisering en digitalisering in een wereldwijd netwerk van afhankelijkheden. Hoewel organisaties wellicht zelf niet direct een verhoogd risico lopen om getroffen te worden door gevolgen van klimaatverandering, haar grondstoffenleveranties, toeleveranciers en afnemers kunnen dit wel. Veel wereldwijde ontwikkelingen en risico’s worden beïnvloed en versterkt door de gevolgen van klimaatverandering. Risicomanagers zouden zich buiten hun traditionele scoop, de eigen locaties, middelen en mensen, ook moeten richten op de value chain van organisaties en op maatschappelijke ontwikkelingen.

‘Verder kijken dan de traditionele scoop’; Bron: Adapting to climate change: a business approach, PEW center on global climate change.
Het vermogen van organisaties om om te gaan met disruptieve veranderingen, de zogenaamde resilience, zal bepalen of organisaties op de langere termijn kunnen blijven voortbestaan. Risicomanagers zijn als geen ander in staat om organisaties te ondersteunen bij het in kaart brengen van en anticiperen op verstoringen in de toekomst. Klimaatverandering zal daarbij als threat multiplier een hoofdrol spelen.
Johan de Wit MSSM schreef dit artikel. Hij werkt als Solution Manager Enterprise Security binnen Siemens Building Technologies en is als deeltijd PhD onderzoeker verbonden aan de TU Delft.
> Klimaatverandering en de bijbehorende bedrijfsrisico’s komt terug op het ASMC 2018 (21 juni). Lees het programma en schrijf in
> Meer lezen? Het volledige Siemens BCI rapport is te downloaden
> Lees ook Fysieke beveiliging en cybersecurity: integrale aanpak vereist