Michael Bouwens, CEO van bouwens&, Amsterdam beschuldigt Schiphol ervan een personele ontwrichting van de beveiligingsbranche te veroorzaken door manier waarop de luchthaven personeel probeert aan te trekken. Met ongehoord aantrekkelijk arbeidsvoorwaarden zet zij de toch al zeer gespannen arbeidsmarkt voor beveiligers op z’n kop.
De situatie op Luchthaven Schiphol is de laatste weken een complete chaos. Enorme wachtrijen, gemiste vluchten, woedende passagiers en zoekgeraakte bagage. Voor veel reizigers begon of eindigde de vakantie in een stressvol debacle. Schiphol wijdt de puinhoop – waarvan het einde nog lang niet in zicht lijkt – vooral aan een structureel personeelstekort, met name waar het gaat om beveiligers en bagagesjouwers. Wat de directie van de luchthaven daarbij onvermeld laat is een belangrijke oorzaak van dat personeelstekort, namelijk: het feit dat Schiphol jarenlang een berucht slechte opdrachtgever is geweest. Door aanbestedingen met gunning – op basis van de scherpste voorwaarden – dwong zij leveranciers om hun mensen lage lonen, flexcontracten en slechte arbeidsomstandigheden te bieden. Voor veel van die leveranciers was Schiphol eenvoudigweg een té grote opdrachtgever om zich te verzetten tegen deze uitgangspunten. Het resultaat is helaas wel dat de luchthaven nu – en zeker onder de huidige omstandigheden, waarin het werk niet is aan te slepen – wordt gemeden door werkzoekenden.
Het wordt tijd dat de luchthaven haar focus op de korte termijn weer combineert met een visie voor de lange termijn
Vakantieminnend Nederland kreeg onlangs het actieplan van de Schiphol-directie te horen, dat bedoeld is om de zomerdrukte het hoofd te bieden. Om te beginnen moet het aantal passagiers omlaag, worden vluchten geannuleerd of omgeboekt, en er is zelfs een voorkeur voor een boekingsstop. Stuk voor stuk oplossingen waar reizigers in geen geval bij zijn gebaat, zoveel staat vast. Maar het belangrijkste deel van de oplossing lijkt nog steeds om (tijdelijk) meer personeel aan boord te halen dat kan helpen de ongehoorde drukte op de luchthaven het hoofd te bieden. Daar is in beginsel niets mis mee, maar helaas geeft Schiphol hier invulling aan op een manier die ten koste gaat van, met name, de beveiligingsbranche.
> LEES OOK: Akkoord op hoofdlijnen over werkomstandigheden en lonen Schiphol
Ongehoord aantrekkelijke voorwaarden
Om snel aan mensen te komen strikt de luchthaven momenteel leveranciers in de beveiligingsbranche met ongehoord aantrekkelijke voorwaarden. Deze dienstverleners mogen nieuwe krachten arbeidsloon tot 60% boven het gangbare salaris aanbieden en bovendien gratis hotelovernachtingen, zodat beveiligers snel op hun werk kunnen zijn. Het komt er feitelijk op neer dat Schiphol haar enorme inkoopmacht inzet om zo snel mogelijk aan mensen te komen. Daarmee zet zij de toch al zeer gespannen arbeidsmarkt voor beveiligers – waar op talloze andere plekken in Nederland ook een schrijnend tekort aan is – op z’n kop. De ‘stuntaanbiedingen’, waar sommige dienstverleners als haviken bovenop duiken, leiden voor verschillende beveiligingsbedrijven – zeker in de regio Groot-Amsterdam – tot grote problemen. Door een ernstig tekort aan mensen – zowel zzp’ers als beveiligers in loondienst kiezen massaal voor een ongehoord lucratieve opdracht op Schiphol – kunnen beveiligingsbedrijven hun afspraken met klanten niet nakomen. Die klanten komen op hun beurt in de problemen, omdat zij zonder beveiligers hun werk niet goed kunnen doen.
> LEES OOK: Het grote steekspel om de macht over de beveiliger
Screening en opleidingseisen
Naast het feit dat Schiphol een personele ontwrichting van de beveiligingsbranche veroorzaakt, roept haar beleid nog andere vragen op. Zo wordt beveiligingspersoneel op luchthavens onder normale omstandigheden onderworpen aan een strenge screening, en ook zijn er extra opleidingseisen. Met het aantrekken van willekeurig welke beveiliger tegen -kennelijk – elke denkbare prijs lijkt Schiphol deze zeer terechte vereisten overboord te hebben gezet. Dat klinkt uiterst gevaarlijk. Niet minder gevaarlijk is het feit dat Schiphol ervoor zorgt dat andere drukke en risicovolle plekken in Nederland waar professionele beveiliging nodig is, zoals openbare ruimtes, kantoren en ziekenhuizen, het met aanzienlijk minder of zelfs geen professionele toezichthouders moeten stellen.
Lees ook:
Schiphol heeft als luchthaven – met de overheid als meerderheidsaandeelhouder – een voorbeeldfunctie richting de maatschappij. Van die verantwoordelijkheid lijkt zij zich – door in de eigen bedrijfsvoering en inkoopbeleid moreel onjuiste keuzes te maken – weinig aan te trekken. Het wordt tijd dat de luchthaven haar focus op de korte termijn weer combineert met een visie voor de lange termijn. Het is zeer waarschijnlijk dat de huidige drukte en personele uitdagingen een structureel karakter hebben. Daarbij passen oplossingen die duurzaam en effectief zijn en die bijdragen aan economische groei, in plaats van het omgekeerde.
Michael Bouwens, CEO van bouwens&, Amsterdam
