Normen voor vaste brandblusinstallaties: Welke rol speelt de securitymanager?

Brandveiligheid begint met normen voor het ontwerpen, installeren en onderhouden van vaste brandblusinstallaties, bijvoorbeeld sprinklers in gebouwen. De securitymanager hoeft niet alle ins en outs van de installatietechniek te weten, maar een zekere algemene kennis is wel wenselijk.

TEKST Betty Rombout

We spreken met twee experts die nauw betrokken zijn bij de normen voor brandblusinstallaties. Allereerst John van Lierop. Hij is landenmanager van de Vereniging Sprinkler Industrie (VSI), onderdeel van de Federatie Veilig Nederland. Van Lierop is ook voorzitter van de normcommissie vaste blusinstallaties en lid van de normcommissie brandveiligheid bouwwerken.

Marc Mergeay is consultant bij NEN (Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut) voor het cluster bouw. Hij is secretaris en ondersteunt uit hoofde van deze functie diverse normcommissies en werkgroepen.
Denk aan vaste blussystemen, brandmeldsystemen en de normcommissie brandveiligheid van bouwwerken. Hij begeleidt het proces van normalisatie in deze commissies en werkgroepen.

Soorten en maten

Praten we over vaste brandblusinstallaties, dan denken we vaak aan sprinklerinstallaties, maar er is meer. Mergeay: “Er is veel meer dan alleen blussen met water. Denk aan blussen met gas. Vaste blussystemen zijn er in vele soorten en maten. Afhankelijk van het soort product dat beschermd moet worden, passen we de ene of de andere techniek toe.”

Vaste blusinstallaties pakken de brand bij de bron aan.

Op de vraag wat het belang van vaste blusinstallaties is, antwoordt Van Lierop: “Ze pakken de brand bij de bron aan en zorgen ervoor dat een brand zich niet kan ontwikkelen tot een onbeheersbare brand. Het vreemde is, kijkend naar onze bouwen regelgeving, dat daarin een heel ander uitgangspunt wordt gehanteerd. Een brand mag zich ontwikkelen tot de grootte van een brandcompartiment. Een geheel andere benadering. Maar zoals gezegd, het onderscheidend vermogen van de actieve blussystemen is dat ze de brand bij de bron aanpakken.”

Mergeay voegt toe: “Het neveneffect van deze systemen is dat de vluchttijd langer kan worden. Mensen krijgen dus meer tijd om te vluchten bij de brandhaard vandaan. Het Bouwbesluit zegt echter: als je het gebouw uit kunt vluchten binnen 15 minuten na alarmering, dan voldoe je aan de wet. Maar zoals gezegd, met bijvoorbeeld sprinklers is de vluchttijd te verlengen.”

Willekeur

Op de vaste brandblusinstallaties zijn normen van toepassing. Wat zijn normen eigenlijk? Mergeay: “Een pakket aan afspraken waardoor we van elkaar weten hoe je een installatie gaat ontwerpen, installeren en onderhouden. Beschik je hier niet over, dan ontstaat er een soort van willekeur. De een doet het zus, de ander doet het zo.”
Van Lierop: “Normen hebben een bepaalde waarde in de bouwen regelgeving, kijkend naar het feit dat je moet voldoen aan bepaalde prestatie-eisen en gelijkwaardige oplossingen. Daar zijn normen dus ideaal voor. Als je aan de normen voldoet, is het goed.”

John van Lierop

Uitgangspuntendocument

Bij het ontwerpen van een gebouw komt brandveiligheid om de hoek kijken. Er moet een keuze gemaakt worden voor een brandveiligheidsconcept. Stel, men kiest daarbij bijvoorbeeld voor een sprinklerinstallatie, dan staat in de normen hoe je daar handen en voeten aan kunt geven. Van Lierop: “Het is aan te bevelen om een brandbeveiligingsadviseur in te schakelen die een uitgangspuntendocument brandbeveiliging opstelt. De securitymanager zou daar veel meer bij betrokken kunnen worden om het bedrijfsbelang, bijvoorbeeld de continuïteit van de bedrijfsvoering, te borgen. Zijn rol kan ook zijn erop letten dat de voorwaarden van genoemde blussystemen opgenomen worden in het document.” Dat gebeurt nog te weinig in Nederland, volgens de heren.

Goedkoop

Kortom, zo gemakkelijk is het allemaal niet. Voor welke normen moet gekozen worden? Mergeay: “Soms wordt er puur gekeken naar ‘zo goedkoop mogelijk’. Of men pikt iets uit de ene norm en weer iets anders uit een andere norm. De watervoorziening doe je via de ene norm en de projectie volgens een andere. Maar dat kan niet zomaar. Je moet eigenlijk uitgaan van één specifieke norm. Helaas worden hier de grenzen wel eens opgezocht. De rol van de securitymanager kan zijn na te gaan wat de impact is op een gebouw van het gebruik van een specifieke norm voor vaste brandblusinstallaties.”

We moeten er naartoe dat brandveiligheid en beveiliging veel meer integraal worden benaderd

Dichter bij elkaar

Kijken we naar de wereld van (brand) veiligheid en beveiliging dan mogen deze twee wel dichter bij elkaar komen, volgens de heren. Van Lierop legt uit: “Als bedrijf stel je een securitymanager aan, maar welke rol geef je hem? Je kunt hem een rol geven waarin hij meer betrokken is bij brandveiligheid en dus ook afweet van de normen die er zijn op dit vakgebied. Dat hij bijvoorbeeld weet dat we in Nederland een norm hebben voor het beheer en onderhoud van sprinklerinstallaties. En dat hij dus bijdraagt aan het brandveiligheidsconcept (in de opstartfase van een nieuw gebouw) zodat ook de relevante veiligheidsaspecten in het uitgangspuntendocument staan. Zou dit het geval zijn, dan wordt niet alleen de brandveiligheid maar ook de beveiliging veel meer integraal benaderd. Daar moeten we heen.”

Marc Mergeay

Wil je als securitymanager meer kennis opdoen over normen voor brandveiligheid, dan valt te overwegen namens een brancheorganisatie lid te worden van een of meerdere NEN-normcommissies. Op die manier maak je direct deel uit van het NEN-netwerk en maak je kennis met specialisten in het vakgebied.

Duidelijk

Van Lierop licht toe: “De normcommissie blusinstallaties werkt actief samen met internationale commissies om alle ontwikkelingen op het gebied van blussystemen duidelijk voor ogen te hebben. Kennis uitwisselen en beter aansluiten bij de markt, daar gaat het om. Wat speelt er rondom een bepaalde norm?” In hoeverre een securitymanager wel of niet betrokken is bij NENnormcommissies in het netwerk, hangt ook af van de grootte van zijn bedrijf of instelling.

We moeten er naartoe dat brandveiligheid en beveiliging veel meer integraal worden benaderd

Specialist

Mergeay verduidelijkt: “Let wel, we hebben te maken met productnormen. Dat vereist technisch inzicht. Een groot academisch ziekenhuis bijvoorbeeld heeft een aparte specialist op het gebied van brandmeldinstallaties, alsook een specialist sprinklerinstallaties. Deze taken zijn gesplitst omdat het een groot bedrijf is. Ergens overleggen de specialisten wel met elkaar. Het is echt niet zo van ‘je bent securitymanager en hebt overal verstand van’.”

Betty Rombout is freelance journalist

Meer artikelen over brandveiligheid:

• Bewustzijn rond brandbeveiliging vergroten? Zo doen ze dat bij de TU Delft
• John van Lierop, VSI: “In Nederland worden sprinklerinstallaties goed onderhouden.”
• Brandveiligheidsexpert Pieter van Hoorn: “Brandveiligheid is een zaak van iedereen”
• Het verschil tussen brandveiligheid en safety en security op de campus van de TU Delft

Volg Security Management op LinkedIn