Profilering en bevolkingsonderzoek. Wat hebben zij met elkaar gemeen? Allebei zijn het preventieve maatregelen die berusten op screening. Screening wil zeggen dat iemand aan een toetsing wordt onderworpen op basis waarvan een beslissing wordt genomen. Profilering, zoals het screenen van vliegtuigpassagiers, is typisch voor security. Bevolkingsonderzoek, waarmee bepaalde ziektes vroegtijdig worden opgespoord, is typisch voor de geneeskunde. Geneeskundige screening scheidt de zieken van de gezonden. Security screening scheidt de Slechtenvan de Goeden. Tot zo ver de overeenkomsten.
Maar er zijn ook verschillen. In de geneeskunde is deelname aan een screening vrijwillig. Wie niet deelneemt aan een geneeskundige screening heeft nog steeds toegang tot alle medische voorzieningen. Artsen realiseren zich dat iemand die niet is gescreend niet ziek hoeft te zijn. Geneeskunde berust op vertrouwen.
Bij security is deelname aan screening verplicht. Wie niet deelneemt aan de security screening komt er niet in. Beveiligers gaan ervan uit dat iedereen die niet is gescreend kwade bedoelingen heeft. Security berust op wantrouwen.
Een geneeskundige screening moet aan een groot aantal voorwaarden voldoen. Hij moet gevoelig zijn, specifiek zijn, weinig fout-positieven en fout-negatieven hebben, wetenschappelijk onderbouwd zijn, geen bijwerkingen hebben én betaalbaar zijn in termen van kosten en baten.
Security screening is echter overgevoelig en niet specifiek. Dat leidt tot grote hoeveelheden valse alarmen (fout-positieven) en kritieke missers (fout-negatieven). De onderbouwing is vaak gebaseerd op informatie van de fabrikant, gemeten onder ideale omstandigheden – dus weten we niet hoeveel onze veiligheid wordt vergroot en of dit de investering wel rechtvaardigt. En regelmatig blijken er onbedoelde bijeffecten op te treden.
Misschien is het mijn eigen vooringenomenheid, maar soms denk ik wel eens dat security concepten bedacht worden door heren en dames op geheime kamertjes die in splendid isolation bezig zijn het wiel uit te vinden. Deze werkwijze zou in de geneeskunde onacceptabel zijn. Toch wordt dit bij security geaccepteerd. Wat is het toch dat security deze bijzondere status geeft, maar tegelijkertijd qua zorgvuldigheid en vertrouwen onderaan laat bungelen?