Het Nederlandse spoor is kwetsbaar voor sabotage en cyberaanvallen. Daarom moet het nieuwe kabinet minstens 600 miljoen euro investeren om het beter te beveiligen. Dat staat in een advies dat op 13 oktober is aangeboden aan staatssecretaris Thierry Aartsen (Infrastructuur, VVD).
Volgens het rapport van Christophe van der Maat, voorzitter van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) en de Weerbaarheidstafel, is het spoor jarenlang vooral gericht geweest op efficiëntie en stiptheid, maar niet genoeg op veiligheid en weerbaarheid. Het systeem is vooral goed voorbereid op problemen zoals slecht weer, maar niet op moderne dreigingen zoals cyberaanvallen.
Er zijn te weinig noodoplossingen beschikbaar. Eén gerichte aanval kan al grote gevolgen hebben. In het rapport wordt bijvoorbeeld verwezen naar de brand in kabels bij Schiphol, die veel treinen stillegde. Het is nog niet duidelijk of dat sabotage was.
Volledige beveiliging onmogelijk
Het spoor loopt door het hele land en is vaak makkelijk bereikbaar voor iedereen. Daardoor is volledige beveiliging bijna onmogelijk. Bij complexe storingen is het spoor afhankelijk van een kleine groep experts. Als die het druk hebben, kan het lang duren voordat alles weer werkt.
Door digitalisering is het treinverkeer efficiënter geworden, maar ook kwetsbaarder voor aanvallen. Daarnaast is veel spoor verouderd en toe aan onderhoud. Van der Maat waarschuwt: “Als we niets doen, wordt het probleem alleen maar groter.” Hij stelt voor om onder andere hekken bij belangrijke locaties, maatregelen tegen drones en noodsystemen in te voeren.
> LEES OOK: Toenemende en veranderende dreigingen op vitale infrastructuur
Militair transport
Ook voor militair transport moet Nederland meer investeren. Om te voldoen aan de afspraken binnen de NAVO, is meer capaciteit nodig. Nu kan één brede militaire trein al urenlange vertragingen veroorzaken. In de toekomst wordt dat vervoer alleen maar belangrijker.
Nu handelen
Volgens Van der Maat is nu handelen noodzakelijk. Uitstel vergroot onze kwetsbaarheid. Het versterken van de veiligheid en defensie biedt ook de kans om het spoor structureel te versterken. Daarvoor zijn extra investeringen onvermijdelijk. Van der Maat adviseert een startpakket van minimaal 600 miljoen euro voor drie typen maatregelen:
- Verhogen van de beveiliging: beter toegangsbeheer, slimme detectiesystemen, monitoring van digitale systemen en extra anti-drone maatregelen bij kritieke locaties.
- Versterken van de continuïteit: mobiele noodsystemen voor snelle hervatting van treinverkeer, meer reserveonderdelen, voldoende herstelcapaciteit en draaiboeken voor grootschalige incidenten.
- Vergroten van de militaire capaciteit: meer rangeerruimte in havengebieden, langere sporen voor treinen van 740 meter, verwijderen van obstakels langs het spoor en efficiëntere grensovergangen.
Prioriteit voor defensie op het spoor
Aartsen schrijft in zijn brief aan de Kamer dat hij, ondanks de demissionaire status van het kabinet, een groot deel van de aanbevelingen van het OFL direct oppakt, samen met ProRail en vervoerders. Zo wil hij zorgen voor prioriteit voor defensie op het spoor, en dat treinen niet bij de grens blijven stilstaan door papierwerk. Ook gaat zijn ministerie samen met Defensie en ProRail aan de slag met het simuleren van militaire transporten, om zo knelpunten te vinden en te verbeteren. Verder wordt er samen met ProRail een gezamenlijke weerbaarheidsstrategie ontwikkeld, waarmee het spoor weerbarder wordt tegen hybride dreigingen.
Het is aan een volgend kabinet om definitieve keuzes te maken over het startbudget van 600 miljoen euro. Begin volgend jaar wordt de Kamer geïnformeerd over hoe de aanbevelingen zijn opgevolgd.
Bron: Rijksoverheid
Volg Security Management op LinkedIn
