IBEX ontwikkelt en organiseert al meer dan vijftien jaar onafhankelijke beroepsexamens. De afgelopen twee jaar is er hard gewerkt aan de ontwikkeling van het examen voor het keuzedeel Proactief Beveiligen voor de opleiding Beveiliger mbo-2. Rob van de Velde (manager IBEX) vertelt hoe dit traject is verlopen, wat de stand van zaken is, en wat de ambities zijn.
IBEX – Instituut voor Beroepsexamens – is onderdeel van KIWA en neemt examens af bij personen die werkzaam zijn in de elektrotechniek, asbestverwijdering, bouw- en industrie, en beveiliging. De examens leiden tot een persoonscertificaat of diploma en komen tot stand in samenwerking met diverse brancheorganisaties. “Vooral door die samenwerking onderscheiden wij ons als examenbureau”, stelt Rob van de Velde.
Hij vervolgt: “Je ziet nog te vaak dat examenbureaus aan opleiders gelieerd zijn, waarbij een opleiding wordt afgesloten met een toets en de kandidaat een ‘veterstrikdiploma’ zonder waarde ontvangt. Wat mij betreft moet een examen zijn gebaseerd op door de branche vastgelegde eind- en toetstermen. Dan heeft een certificaat of diploma waarde in de arbeidsmarkt. Daarom hebben wij altijd een directe link met brancheorganisaties in de markten waarin wij actief zijn en stellen wij de klantvraag centraal bij de ontwikkeling van de examens. Dat is de manier waarop wij werken en ons onderscheiden.”
Nationaal Beveiligingsregister
• Het Nationaal Beveiligingsregister is opgericht op 1 mei 2017. De statuten, de (examen-)reglementen, de certificatieplannen en de procedures worden opgesteld door de individuele examencommissies en beheerd door het Instituut voor Beroepsexamens (IBEX).
• Het register geeft informatie over registeropleidingen voor de beveiligingssector en over de verschillende organisaties/opleidingsinstituten die deze opleidingen aanbieden.
• Kandidaten die slagen voor het examen Proactief Beveiligen ontvangen het diploma Beveiliger Plus en worden, indien zij daar toestemming voor hebben gegeven, opgenomen in het Nationaal Beveiligingsregister. Tevens mogen zij dan de registeraanduiding RSP (Register Security Profiler) gebruiken. In het register is ook de certificering van profilers terug te lezen.
IBEX is liever koploper dan aanhaker
Maar IBEX onderscheidt zich ook door te kiezen voor nieuwe ontwikkelingen. Een voorbeeld hiervan is de wijze waarop zo’n tien jaar geleden de beveiligingsbranche werd betreden. Van de Velde: “In die tijd nam cameratoezicht een enorme vlucht. De vraag vanuit de branche naar opleidingen voor camera-observanten – en dus ook naar examens – nam daardoor toe, waarop wij de strategische beslissing hebben genomen om te investeren in examens voor de beveiligingsbranche.” Al snel daarna startte IBEX ook als examenbureau voor proactieve beveiliging. “Wij doen nu eenmaal graag mee met innovatieve ontwikkelingen in een branche, want we zijn liever koploper dan dat we aanhaken bij reeds bestaande kaders”, aldus Van de Velde.
Dat verklaart ook de betrokkenheid bij de ontwikkelingen in de afgelopen twee jaar. Van de Velde: “We werden benaderd door SoSecure, het bedrijf dat al sinds 2005 actief is op de terreinen proactieve beveiliging en predictive profiling. Dat had een opleiding Proactieve Beveiliging ontwikkeld en was daarvoor op zoek naar een onafhankelijke examenpartner. We hebben toen de markt geïnventariseerd en een business case gemaakt, op basis waarvan we hebben besloten het examen Proactieve Beveiliging voor het mbo te ontwikkelen.”
Studenten kunnen zich ook laten registreren
Wat volgde was een traject van draagvlak creëren in de markt. Daartoe werd een stuurgroep opgericht, waarin marktpartijen variërend van werkgevers tot ROC’s werden samengebracht om hun wensen over de opleiding te inventariseren en om de eind- en toetstermen te bepalen.
Vanuit deze stuurgroep is vervolgens Stichting CERPRO (Certificering Proactieve Beveiliging) opgericht, die er onder andere voor zorgt dat opleiders worden gescheiden van het examengedeelte nadat de eind- en toetstermen zijn bepaald. Het was een concrete vraag uit de markt om op deze manier de onafhankelijkheid van de examens te waarborgen. En tenslotte is het Nationaal Beveiligingsregister in het leven geroepen, waarin kandidaten die slagen voor het examen Proactief Beveiligen zich kunnen registreren.
Van de Velde: “Bij al deze stappen waren wij nauw betrokken. We hebben meegedacht over de mogelijkheden die er zijn en we zijn kritisch geweest bij het vaststellen van de eind- en toetstermen. Je kunt dus wel stellen dat IBEX medebepalend is geweest in het ontwikkelingstraject dat de afgelopen twee jaar is doorlopen.”
“Scholen krijgen wat te kiezen”
Twee jaar geleden startte de school voor Orde & Veiligheid van ROC Tilburg voor een beperkt aantal studenten een excellentieprogramma, waarvan het keuzedeel Proactieve Beveiliging onderdeel uitmaakte. Voor Daan Hamann, directeur School voor Orde & Veiligheid, zijn de enthousiaste reacties van de studenten die het programma volgden voldoende reden positief te staan tegenover het keuzedeel Proactief Beveiligen in de opleiding Beveiliger mbo-2. Tegelijkertijd is hij ook kritisch: “In theorie is de aanvulling van de opleiding met keuzedelen heel mooi, maar blijkt in de praktijk vaak lastig. Bijvoorbeeld tijd- en roostertechnisch. Maar steeds meer scholen kijken wel serieus hoe ze hierop kunnen inspelen, waardoor er behoorlijke veranderingen gaande zijn in het mbo.”
Na voorbereidingstraject kunnen nu eerste examens worden afgenomen
Gevraagd naar waar zij nu staan, is Van de Velde duidelijk: “We hebben het voorbereidingstraject doorlopen en dat op 12 december 2017 afgesloten met een congres waar we alle pijlers – de stuurgroep, Stichting CERPRO, het Nationaal Beveiligingsregister, het leerboek Proactief Beveiligen, en de examens – hebben gepresenteerd. En nu moeten we dit gaan uitvoeren. Dat betekent concreet dat de opleidingen – zowel bij ROC’s als particuliere beveiligingsorganisaties – in Q1 en Q2 van start zullen gaan. De eerste, digitale examens – waarvoor de aanvragen al binnen zijn – zullen vanaf maart worden afgenomen.”
Van de Velde’s agenda is daarmee de komende tijd goed gevuld. Maar dat weerhoudt hem er niet van toch ook nog ambities te hebben. “Van oudsher is Stichting Vakexamens voor de Particuliere Beveiligingsorganisaties (SVPB) de exameninstantie voor beveiligingsopleidingen. Maar ons is in de afgelopen twee jaar wel duidelijk geworden dat wij meer dan welkom zijn als alternatief examenbureau in de beveiligingsbranche.
Daarin werden wij tijdens het congres op 12 december jl. nog weer eens bevestigd door de reacties van de daar aanwezige opleiders en vertegenwoordigers van ROC’s. Wij hebben daarom de ambitie om de komende tijd verder te gaan dan alleen het examen voor het keuzedeel Proactieve Beveiliging en zijn voornemens om ook het examen Beveiliger mbo-2 te gaan aanbieden. Dat is de volgende stap die we op korte termijn willen zetten.”
> Lees ook Proactief beveiligen: van profiling naar informatiesturing