Een onaanvaardbare inbreuk op onze privacy of een handige tool tegen corona? Sommige hotels en zalenverhuurders maken tegenwoordig gebruik van een nieuwe techniek: een camera die op afstand de lichaamstemperatuur meet van de bezoekers. Is dat toegestaan, en zo ja: onder welke voorwaarden? En is de meting überhaupt betrouwbaar?
Peter Passenier
Loop anno 2020 een hotel binnen, en je wordt meteen herinnerd aan de huidige coronacrisis. Medewerkers dragen handschoenen en mondkapjes, of nog veiliger: ze zijn alleen te zien op een tv-scherm boven de balie. En o ja, in sommige hotels gaan ze nog een stapje verder. Aan een grote paal bij de entree hangt een schermpje waarop gasten hun eigen gezicht kunnen zien, met daaronder een lichaamstemperatuur. Is die hoger dan 37,5°? Dan zit je in de gevarenzone: misschien heb je het coronavirus onder de leden.
Bij verhoging toegang geweigerd?
Wat zal er in zo’n geval gebeuren? Word je de toegang tot het hotel geweigerd? Volgens Sjors Brul, managing director van leverancier SBit, is dat een reëel scenario – maar dan vooral in landen als China. “Daar denken ze wat anders over privacy dan hier en zijn dit soort thermometers gekoppeld aan een toegangscontrolesysteem. Is je temperatuur te hoog, dan gaan alle poorten automatisch op slot. In theorie is dat ook mogelijk in Nederland, maar hier is dat verboden.”
Extra service, die gezien kan worden als interessant extraatje
Het systeem is volgens hem vooral bedoeld als extra service. “De enige die die temperatuur kan zien, is de gast zelf. Stel je eens voor dat je inderdaad flinke verhoging hebt. Dan zou je kunnen besluiten dat je die meeting van diezelfde avond toch maar een keer overslaat. Maar dat is je eigen beslissing, want nogmaals, er is niemand anders die de uitslag kan zien, en de gegevens mogen ook niet worden opgeslagen. Veel gasten beschouwen het als een interessant extraatje, vooral als dat ook nog aantrekkelijk wordt gepresenteerd. In de wat informelere hotels gebeurt dat bij voorbeeld met teksten als: Hot or not?”
>> LEES OOK: Thermische camera’s: technische specificaties
Privacy niet in gevaar
Hot of niet, Brul krijgt regelmatig het verwijt dat hij de privacy van gasten aantast. En nog sterker geldt dat voor Eduard Schaepman, CEO van flexibele office operator Tribes. Zijn bedrijf gaat dan ook een stapje verder. “Wij bieden onze leden flexibele werkplekken, kantoorruimte en vergaderzalen aan, en daarin willen we iedereen laten werken met een veilig gevoel. Daarom installeerden wij een thermische camera. Alle mensen die onze vestiging binnenkomen, lopen daarlangs, en zien hun temperatuur in beeld. Is de uitslag groen, dan kunnen ze doorlopen, is hij rood… dan kunnen ze ook doorlopen, want wij kunnen op basis van temperatuur niemand de toegang tot hun kantoor ontzeggen. Maar in dat geval gaan onze medewerkers wel met die mensen in gesprek en ze zullen hun aanraden om naar huis te gaan.”
Kritiek
Tot nu toe is er niemand met koorts bij het bedrijf langsgekomen en misschien daardoor zijn de reacties van de gasten buitengewoon positief. Maar er klinkt ook kritiek. Neem een artikel in het Algemeen Dagblad van 5 mei: Privacy werknemer zwaar onder druk door corona: ‘We willen hier geen Chinese toestanden’. ‘Aan alle kanten wordt aan verworvenheden getornd’, schrijft de auteur. ‘Wie aan de Zuidas flexkantoor Tribes binnenstapt, wordt door een warmtecamera onder vuur genomen.’ Hetzelfde artikel geeft het woord aan Aleid Wolfsen, de voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Ook hij toont zich uitermate kritisch. “Het is verboden om mensen met thermometers of thermische camera’s te controleren op koorts om zo hun gezondheidsgegevens te verwerken.”
De AVG geldt niet als alleen de temperatuur wordt afgelezen
Maar de klemtoon ligt hier waarschijnlijk op het woord verwerken. En Schaepman zegt dat dit niet gebeurt. “Wij slaan niets op, niet het gezicht van onze bezoekers en niet hun temperatuur. Op het moment dat je langs de thermometer bent gelopen, is alles verdwenen. Toch hebben wij, voor we dit initiatief startten, de Autoriteit Persoonsgegevens benaderd. Het probleem is alleen dat we hen ondanks verwoede pogingen niet te spreken kregen. Jammer dus dat we pas via de pers moesten horen hoe ze daar over ons plan dachten. Na het lezen van dat artikel hebben we de AP meteen een aangetekende brief gestuurd. Ik moet zeggen, daarop hebben we ook een nette brief teruggekregen, die werd ondersteund door een persbericht. De letterlijke boodschap: ‘De AVG geldt niet als alleen de temperatuur wordt afgelezen en daar verder niets mee gebeurt. Dus als de temperatuur niet wordt geregistreerd en ook niet in een geautomatiseerd systeem terechtkomt.’”
Foutmarge van een halve graad
Vanuit privacy-oogpunt liggen er dus weinig obstakels, maar een mogelijk knelpunt vormt de techniek. Want de meting van een thermometer-op-afstand is niet 100 procent betrouwbaar en vereist expertise op het gebied van thermisch temperatuur meten. Luister naar Geoffrey Smits van producent Hikvision. “We hebben het hier natuurlijk over een zogenoemde non-invasieve meting: er gaat geen thermometer in bijvoorbeeld je oor of in je mond. Dat heeft als voordeel dat het heel laagdrempelig is, maar aan de andere kant: je meet de temperatuur van de lichaamshuid. Er kan altijd een afwijking van een halve graad zitten tussen deze waarde en je daadwerkelijke lichaamstemperatuur. Veel hangt daarnaast af van de omstandigheden.”
Neem het optimale meetmoment
Wat die omstandigheden betreft: volgens Smits is het belangrijk wat iemand vlak voor de meting heeft gedaan. “Als jij net uit de vrieskou komt, is je lichaamshuidtemperatuur een stuk lager. Maar heb je in de zomer hard gefietst, dan gaat die temperatuur juist flink omhoog. Daarom is het altijd belangrijk om de meting niet te verrichten vlak nadat iemand een gebouw binnenkomt. Wij adviseren zelf altijd een optimale acclimatisatieperiode van vijf minuten. Bovendien vermelden wij altijd dat het noodzakelijk is de uitslag te checken met een medisch apparaat.”
Aan de andere kant, je kunt een niet-invasieve temperatuurmeting nog betrouwbaarder maken, met een zogenoemde Black body. “Dat is een soort doos die zorgt voor een referentiekader”, vertelt Smits. “Zelf zendt hij een constante temperatuur uit van bijvoorbeeld 40 °C, en de camera kan de temperatuur van alle andere objecten daarmee vergelijken. Op die manier breng je de foutmarge van de meting terug tot maximaal 0,3 °C.”
>> LEES OOK: Warmtebeeldcamera om (corona)koorts te meten?
Camera’s combineren toegangscontrolesystemen
Camera’s om de temperatuur op te meten – het lijkt misschien onverstandig om daar veel in te investeren. Wat als dadelijk de hele coronacrisis achter de rug is? Hebben de dingen dan nog wel waarde? Volgens Brul wel. “Die temperatuur meten is maar één van de mogelijkheden. Dezelfde camera kun je ook verbinden aan allerlei toegangscontrolesystemen. Je kunt controleren of het maximum aantal mensen in een zaal is bereikt en of er dus meer gasten kunnen worden toegelaten. Ook kun je hem verbinden aan een systeem dat werkt met gezichtsherkenning en dat dus kan bepalen of iemand wel of niet naar binnen mag. Maar nee, die beslissing mag je natuurlijk niet nemen op basis van zijn of haar temperatuur.”
Peter Passenier is freelance journalist
– Cameratoezicht en Artificial Intelligence
– Kritische kanttekeningen bij cameratoezicht
– Gratis whitepaper cameratoezicht & Artificial Intelligence
Volg Security Management op LinkedIn
