Proactief, probleemvoorkomend en communicatief sterk. Zo leiden de studiecentra voor beveiliging hun studenten over een aantal jaren op, denkt Vera Gerritsen, directeur van Minerva, opleidingsinstituut voor beveiligingsopleidingen.
“Proactief beveiligen is de toekomst. Nu reageert de beveiliger vooral op incidenten of alarmen die nú gebeuren of binnenkomen. Voorkomen dat deze incidenten plaatsvinden, wordt in de toekomst een belangrijkere taak voor de beveiliger”, stelt Vera Gerritsen.
Gerritsen is directeur van Studiecentrum Minerva gevestigd in Almere. In 1950 richtte haar vader de organisatie op en sinds 1969 volgt Gerritsen de ontwikkelingen van het beveiligingsvak, en zo nodig past ze de aangeboden opleidingen er inhoudelijk op aan. Proactief beveiligen implementeren wordt een flinke klus, denkt de directeur. “Het is een heel andere benadering dan de meeste beveiligers nu gewend zijn. Niet iedereen kan probleemvoorkomend handelen. Dat vraagt inzicht, vooruitdenken en proactief handelen.”
Bedrijfspolitie
Pakweg vijfenzestig jaar geleden ontstond de opleiding Beveiliger in de bestuurlijke kamers van Minerva. Philips en het toenmalige bedrijf Staatsmijnen, nu DSM, hadden eigen bedrijfspolitie. Zij zochten voor deze medewerkers een vakgerichte opleiding. Minerva nam de opdracht aan en ontwikkelde een opleiding. Het opleidingsinstituut werd groter toen rond 1970 ook particuliere beveiligingsbedrijven interesse kregen. Eind jaren negentig kreeg de opleiding Beveiliger officiële kwalificaties van de overheid.
Tot 1997 bood Minerva de basisopleiding Beveiliger aan, met als extra verdieping de Vak- en Kaderopleiding. “Vergelijk het met mbo 2, 3 en 4. De kaderopleiding fungeerde als ‘doorstroom’ naar het hbo. Een soort post-hbo.” Nu is het aanbod Beveiliger 2 en Coördinator Beveiliging 3. Dus geen niveau 4 opleiding die mbo verbindt aan hbo.
Gat tussen mbo en hbo
Er zit dus een gat tussen mbo en hbo, constateert Gerritsen. Een gat tussen enerzijds de operationele cursussen, opleidingen, keurmerken en certificeringstrajecten. En anderzijds de mogelijkheden om op hbo of universitair niveau verder te studeren. Bert Duijndam van Stichting Security Expert Register Nederland(Sern) zag dat een paar jaar geleden ook. “Het is niet mogelijk om op een logische manier opleidingen op elkaar te stapelen binnen het vakgebied”, vertelde hij in een interview met Security Management (november 2009).
Hoe is dat nu? “De twee mbo opleidingen voor Beveiliger sluiten naadloos op elkaar aan. Alleen doorstuderen naar het hbo is lastig”, reageert Gerritsen. “Er is ook weinig animo voor een doorstroomopleiding. De meeste mbo’ers willen operationeel bezig zijn en hebben weinig affiniteit met het denk-vak.” Een tijdlang bood Minerva een opleiding aan vergelijkbaar met mbo 4, maar deze bleek niet rendabel. “Uiteindelijk krijgen de mbo’ers die wel naar het hbo willen dat toch wel voor elkaar. Op welke manier dan ook”, aldus Gerritsen.
Samenwerken
Een jaar geleden deden directeuren van zowel private als reguliere opleidingscentra een poging om het gat te dichten tussen de diverse security opleidingen, vertelt Gerritsen. “Helaas overleed de persoon die dit overlegorgaan regelde. Daarna pakte niemand het op, maar eens zullen de studiecentra op dit vlak gaan samenwerken”, is haar verwachting. Want dat overkoepelend kader is volgens haar nodig en wat de diverse keurmerken, certificaten, reguliere en private opleidingen en specifieke securitybranches aan elkaar verbindt.
Kruisbestuiving
Naast een overkoepelend kader, vindt Gerritsen ook dat in de toekomst een soort ‘kruisbestuiving’ tussen de verschillende beveiligingsopleidingen nodig is. “Idealiter zie ik een kennismix, waarbij studenten leren hoe ze proactief handelen, rapporten schrijven én met technische beveiligingsmiddelen kunnen omgaan.” Want alarminstallaties, smartphones, apps en camera’s gaan de fysieke beveiliger steeds meer ondersteunen.
Momenteel is techniek nog geen issue in de mbo-opleidingen. Gerritsen: “De techniek wordt soms nog gezien als bedreigend in plaats van ondersteunend. Maar techniek kan niet altijd de mens vervangen.”
Communicatie is wel een issue. “Daar heeft de beveiliger altijd mee te maken.” Bijvoorbeeld goed communiceren met collega’s en klanten en bij potentieel gevaar. Een heel belangrijk onderdeel, dat de beveiliger goed moet leren vindt de directeur. Want hoe communiceer je snel, direct en netjes in een situatie met geweld en agressie?
Proactief beveiligen
In eerste instantie moet de beveiliger vriendelijk handelen, vindt ze. “Kordaat ook. Maar met vriendelijkheid bereik je vaak meer. Daarvoor leren we de studenten een aantal vaardigheden aan.” Ze noemt als voorbeeld een winkelsurveillant die iemand op diefstal betrapt. “Als hij de klant onvriendelijk benadert, kan hij een ‘agressieve’ reactie terug verwachten. Benadert hij de klant vriendelijk en rustig, dan is de kans groot dat de klant meewerkt.”
Deze houding past in de trend van ‘hospitality’. Een trend die in vrijwel alle vakgebieden speelt. Ze vindt het opvallend dat de security branche hierin mee gaat, want vaak wordt hij gezien als iemand met gezag. “Nu vervult de beveiliger vaak ook een hostfunctie.” Dus leert ze haar studenten ook om een meer servicegerichte en probleemvoorkomende houding aan te nemen. Gerritsen: “Waarbij zij hetzelfde en misschien wel meer bereiken: beveiligen op een vriendelijke manier.”