De Consumentenbond vraagt toezichthouders en de politiek om de rechten van consumenten centraal te stellen bij de ontwikkeling en toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) en met name generatieve AI. Die laatste categorie omvat bekende systemen als ChatGPT. Bij de inzet van AI-systemen moeten consumenten erop kunnen vertrouwen dat er geen sprake is van praktijken als misleiding en manipulatie, discriminatie, fraude en misbruik van persoonlijke informatie.
Aanleiding voor de oproep is een onderzoek van de Noorse zusterorganisatie van de Consumentenbond Forbrukerrådet dat de belangrijkste risico’s van AI op een rij zet. Daarom roepen consumentenorganisaties in Europa en de Verenigde Staten nu op om te zorgen dat AI veilig is. De oproep van de Consumentenbond is gericht aan de Autoriteit Consument & Markt (ACM), de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en staatssecretaris Van Huffelen van digitalisering.
> LEES OOK: EU-parlement stemt in met wetgeving ChatGPT en andere AI
Risico’s van AI
AI kan veel risico’s opleveren voor consumenten. Zo confronteerde Snapchat kinderen recentelijk met My AI. Deze chatbot geeft adviezen die niet zijn afgestemd op de leeftijd van de vragensteller, wat gevaarlijke situaties kan opleveren. Dit voorbeeld en andere voorbeelden van de risico’s van AI staan beschreven in het rapport van de NCC en op Wat is kunstmatige intelligentie (AI)?.
Wat is generatieve AI?
Generatieve AI zijn toepassingen die getraind worden met grote hoeveelheden gegevens en daarmee nieuwe inhoud kunnen genereren, zoals tekst, beeld, spraak en/of geluid. Bekende generatieve AI-diensten zijn ChatGPT, DALL-E, Midjourney en Stable Diffusion. Bedrijven als Microsoft, Google en Snapchat hebben de technologie al verwerkt in hun diensten, zoals zoekmachines, tekstverwerking en chat.
Transparantie moet de basis zijn
De Consumentenbond ziet de voordelen van zowel AI als generatieve AI en is daar zeker niet tegen, benadrukt directeur Sandra Molenaar. “Maar transparantie moet de basis zijn. Consumenten moeten weten wanneer ze met AI te maken hebben en waar ze verhaal kunnen halen als ze nadeel ondervinden van AI.” Aanleiding van de oproep is te zorgen dat er duidelijke regels komen voor dergelijke systemen. “Helaas heeft de geschiedenis aangetoond dat we er niet op kunnen vertrouwen dat de grote techbedrijven deze zaken zelf vooropstellen”, aldus Molenaar.
Bron: Consumentenbond
