Veel mensen ergeren zich groen en geel aan verkeerslawaai. Dit leidt in toenemende mate tot drastische maatregelen zoals het afsluiten van wegen voor motorfitetsen. In Amsterdam en Rotterdam wordt verkeer dat te veel geluid maakt, daar sinds kort op gewezen door een geluidsinformatiedisplay. Een interview over handhaving.
Door Menno Jelgersma
Campagnes kunnen helpen geluidsoverlast door motoren tegen te gaan. In 2021 startte de campagne ‘Te luid geluid is uit’.
Hugo Pinksterboer is woordvoerder en hoofdredacteur bij de Motorrijdersactiegroep (MAG). Hij vertelt over de geluidsdiscussie en over het convenant Te luid geluid is uit, waarin motorrijdersorganisaties hun achterban oproepen om rekening met hun omgeving te houden. “Geluidsoverlast is namelijk een enorm probleem”, legt Hugo Pinkster- boer uit. “Ik woon zelf onder een aanvliegroute naar Schiphol. Mijn buren zijn verhuisd, want die konden er niet meer tegen. Terwijl als iemand mij vraagt of ik er last van heb, ik dan denk: verrek, daar heb je er weer een. Maar eerlijk is eerlijk, soms als je buiten zit en er komt een vliegtuig laag over, kun je elkaar niet verstaan.”
Vliegtuigen en motoren
Hugo Pinksterboer: “De meeste motorrijders zijn zich veel meer bewust geworden van de overlast die ze kunnen veroorzaken.” (Foto: Peter Aansorgh)
Pinksterboer legt de link met geluidsoverlast van motoren: “Er vliegen de hele dag vliegtuigen over, maar van een enkele heb je echt last. Dat is hetzelfde met motoren. Uit onderzoek blijkt dat 5 procent van de motorrijders geluidsoverlast veroorzaakt.” Toch lijkt het wel wanneer er over geluidsoverlast in het verkeer wordt gesproken, dat de nadruk vooral ligt op de motorrijders. Volgens Pinkster- boer is die negatieve aandacht vooral ontstaan tijdens de coronacrisis. “Iedereen moest thuisblijven. De meeste autobezitters gaan niet voor hun lol een stukje toeren. Je pakt de auto om ergens naartoe te gaan, maar amusementsparken waren afgesloten, dus bleven ze thuis. Maar die motorrijders, die zijn natuurlijk allemaal volledig coronaproof gekleed met handschoenen aan en met een scherm voor je gezicht, dus die gingen erop uit. Er werd ook niet gevlogen, dus de motorfiets, dat was het enige verkeersgeluid dat er was.”
Volgens hem verschenen er vanaf dat moment steeds vaker negatieve artikelen in zowel regionale als landelijke kranten over motorrijders. Een gevolg van deze extra negatieve aandacht was dat wegbeheerders steeds vaker overgingen tot het afsluiten van wegen voor motorrijders. “Dat is een slechte ontwikkeling. Motorrijders vinden het leuk om te toeren. Ze zullen daarom andere routes kiezen waar het vervolgens verhoudingsgewijs drukker zal worden met de kans op meer afsluitingen tot gevolg.” Het probleem wordt daardoor alleen maar verplaatst.
Geluid versus bronsterkte
Maar hebben omwonenden dan geen punt met geluidsoverlast, omdat motoren meer lawaai maken dan auto’s? “Auto’s mogen afhankelijk van hun gewicht 70 tot 74 decibel geluid maken om te slagen voor de toelatingskeuring. Voor motorfietsen geldt een norm van 77 dB”, legt Pinksterboer uit. De decibelschaal is een logaritmische schaal. Elke verdubbeling van het geluid zorgt voor een verhoging van 3 dB. Wil 77 dB ten opzichte van 74 dB zeggen dat motoren twee keer zoveel geluid mogen maken? “Nee. Dat is een misverstand. Het gaat om een verdubbeling van de bronsterkte en dat is iets anders dan dat het geluid dat je hoort twee keer zo hard is. Als je een zanger hoort zingen en er komt een tweede zanger bij, klinkt het niet twee keer zo hard, want dan zou bij twintig zangers het gebouw instorten. Het wordt pas als twee keer zo hard ervaren bij een vertienvoudiging van de bronsterkte. Dus als er tien motorfietsen voorbijkomen, is dat maar twee keer zo hard als één motorfiets.”
Voor geluidscontroles zijn veel politiemensen nodig.
> LEES OOK: Security Management nummer 6 is verschenen: thema Handhaving & Toezicht
Perfect isoleren
Het feit dat de norm voor auto’s lager ligt, zit hem volgens Pinksterboer in de constructie. “Bij een auto is het motorblok perfect te isoleren, en er is veel meer ruimte voor het uitlaattraject. Meer volume betekent meer demping. Het toerental van motorfietsen is vrijwel altijd hoger en ze hebben een relatief hoog vermogen. Ook de aandrijving met een ketting en de luchtinlaat spelen mee. Motoren zullen dus altijd meer geluid produceren, al zouden elektrische motorfietsen stiller zijn dan elektrische auto’s: het afrolgeluid van motorbanden is minder sterk.” Toezicht en handhaving met betrekking tot geluidsoverlast is er wel, maar minder dan je zou verwachten met al die media-aandacht. Jaarlijks worden er in het verkeer ongeveer 230 boetes uitgeschreven aan mensen die te veel lawaai maken. Dat zijn er niet veel met 8,7 miljoen automobilisten en 600.000 motorrijders. “Voor een geluidscontrole heb je zes agenten nodig: twee om je naar binnen te loodsen, twee om te meten en twee voor de administratie. Zes mensen die twee voertuigen per uur controleren.”
Geluidspaal die boete aangeeft
Een nieuwe ontwikkeling is de geluidspaal. Zowel in Amsterdam als Rotterdam is overgegaan tot het plaatsen van zogeheten geluidinformatiedisplays (GID). Op een GID is ‘Te luid! €280’ te lezen als er iemand voorbijrijdt die veel te veel geluid produceert. Mochten er politie of andere handhavers in de buurt zijn dan weet je direct welke boete je krijgt. “Automatisch beboeten kan nog niet omdat geluidsfilters nog niet uitontwikkeld zijn. Vooral bij stadsverkeer is het nog lastig om met microfoons te bepalen wie er te veel geluid maakt. Daarbij is er een juridische drempel: bekeuren op geluid zonder iemand staande te houden mag niet. Nóg niet, moet ik zeggen.”
> LEES OOK: Wijkhandhaver Kylene Heydar Pour: In Rotterdam gebeurt veel, je zit hier niet stil
Handhaven lijkt een wassen neus
Tot het zover is, lijkt handhaving een wassen neus. Om de impasse te doorbreken werkt de overheid volgens Pinksterboer aan een simpelere vorm van handhaving. “Want, zoals een burgemeester ooit eens zei: ‘Een campagne zonder handhaving is tandeloos’. De campagne Wie is de BOB? heeft heel goed gewerkt, maar ook omdat er dus regelmatig opgetreden werd. Dus wordt er nu door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met andere partijen gekeken naar eenvoudigere vormen van handhaving. En dan zou je bijvoorbeeld kunnen denken aan een situatie waarbij een handhaver puur op gehoor oordeelt en zegt: ‘Jij maakt veel meer herrie dan de rest’. Die automobilist of motorrijder krijgt op dat moment geen bekeuring maar wordt verplicht om zijn voertuig bij de RDW te laten keuren. Dan heb je natuurlijk de gelegenheid om bijvoorbeeld je herriepijp door een standaarduitlaat te vervangen, maar keuringen kosten tijd en geld.”
Metingen van TNO hebben wel eens uitgewezen dat er op een bepaald traject waar motorverkeer was, maar liefst 220 motorfietsen te veel lawaai maakten. Hierover verschenen direct berichten in de media: ‘Motorrijders zijn de grote boosdoeners’. “Maar vergeten werd te vermelden dat 180 auto’s te veel herrie maakten. Het is makkelijk om te zeggen: sluit de weg maar af voor motoren. Terwijl je dan nog steeds met geluidsoverlast van auto’s zit.”
Geluidsoverlast gaat ten koste van het imago
Toch raakt de negatieve publicatie ook de achterban van Pinksterboer. Hij ziet dat motorrijders zich er in toenemende mate van bewust zijn dat mensen geluidsoverlast ervaren, en dat dit ten koste gaat van het imago. Dat kan weer leiden tot burgerinitiatieven met actievoerders die voor wegafsluitingen pleiten. “Steeds meer motorrijders rijden bewust. Alleen dan kunnen we met z’n allen overal blijven rijden. We weten dat we met bijna 18 miljoen mensen op een heel klein stukje wereld leven. Er vliegen vliegtuigen overheen, er rijden treinen en auto’s, er wordt gemaaid en geklust, er wordt van de zon genoten en gerust. En er wordt motorgereden. Dat moet allemaal kunnen. Voorwaarde is wel dat iedereen zoveel mogelijk rekening met z’n omgeving houdt.”
Daarom nam de Motorrijdersactiegroep in 2021 het initiatief tot de campagne Te luid geluid is uit (zie: www.teluidisuit.nl). De campagne wordt gedragen door media uit de motorwereld en door organisaties die variëren van de KNMV tot Motormeiden.nl en door tientallen motorclubs. “Met deze campagne vragen we onze achterban om bij hun ritten rekening met de omgeving te houden en om eventuele overlast zoveel mogelijk te beperken.”
Motorrijdersactiegroep (MAG)
Motorrijdersactiegroep MAG zet zich al 35 jaar in voor de belangen van motorrijders. Kernwoorden zijn vrijheid, veiligheid en betaalbaarheid. Bij die vrijheid gaat het onder meer om de vrijheid om overal te kunnen rijden. In dat kader verzet de MAG zich tegen wegafsluitingen voor motorrijders – en met succes, zoals in een recente rechtszaak weer bewezen werd. De MAG is ook de partij die zorgde voor de introductie van motorvriendelijke planken onder vangrails. Met het MAG-meldpunt ‘Gevaarlijke wegsituaties’ worden wegen motorveilig gehouden. In het kader van betaalbaarheid zet de MAG zich onder meer in voor subsidie op de aanschaf van elektrische motoren, aangepaste motorrijderstarieven op veerponten en belastingvoordelen voor woon-werkrijders.
Goedgekeurde uitlaten
De motorwereld reageerde positief op het initiatief. “Dat was tien jaar geleden wel anders geweest”, stelt Pinksterboer. “De meeste motorrijders zijn zich veel meer bewust geworden van de overlast die ze kunnen veroorzaken. Maar nog niet allemaal. Daarom onderschrijven we het belang van handhaving op motorrijders die overlast veroorzaken, zowel door rijgedrag als door het ontbreken van dB-killers, of het rijden met niet voor weggebruik goedgekeurde of voor de betreffende motor goedgekeurde uitlaten.” Naar aanleiding van de campagne schreef de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Mark Harbers, op 22 juni 2022 aan de voorzitter van de Tweede Kamer: “Het ministerie beschouwt dit convenant van de motorrijders als positieve ontwikkeling. Het besef onder motorrijders groeit dat hun geluid een serieuze bron van hinder en gevaarzetting kan zijn. Die hinder is met het juiste (gebruik van) materiaal en vooral ook vriendelijk verkeersgedrag goed te ondervangen. In het convenant wordt het ministerie opgeroepen om motorrijders op positieve wijze in beeld te brengen.”
Als laatste wijst Pinksterboer er op dat wegbeheerders op de website gratis het campagnelogo kunnen downloaden om het langs hun wegen te plaatsen. Ook daar wordt positief op gereageerd. “Met z’n allen kunnen we het probleem oplossen: de overheid met handhaving, wegbeheerders met de borden, motorrijders door bewust te rijden”, aldus Pinksterboer.
Volg Security Management op LinkedIn
