Het aantal gevallen van ladingdiefstal is in 2016 gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Het overgrote deel van deze diefstallen vindt plaats door het opensnijden van de zeilen van trailers. Tevens nam het aantal pogingen om lading te stelen in 2016 toe. Maar er is ook goed nieuws: het aantal gestolen vrachtwagens daalde. Dit blijkt uit de Jaarrapportage Transportcriminaliteit 2016.
De Jaarrapportage Transportcriminaliteit geeft een overzicht van de cijfers over heel 2016, afgezet tegen 2015, inclusief analyse en toelichting. Tevens worden trends en ontwikkelingen op het gebied van transportcriminaliteit weergegeven.
Cijfers
De cijfers in de rapportage zijn gebaseerd op aangiftes en er wordt gesproken over registraties van diefstal. Verduisteringen zijn niet meegenomen in de rapportage.
Toelichting en analyse van de cijfers
Hoewel het eerste half jaar van 2016 een daling liet zien in het aantal diefstallen of pogingen daartoe van transportmiddelen en/of lading, was in de tweede helft van 2016 een stijging waarneembaar. Voor heel 2016 was er een stijging van 15% van diefstallen en pogingen ten opzichte van 2015 (541 keer in 2016 ten opzichte van 469 keer in 2015). Het aantal voltooide diefstallen steeg met 4% van 327 naar 339, het aantal pogingen met 42% van 142 naar 202.
Langs snelwegen en met hoge verkoopwaarde
De meeste diefstallen en pogingen vonden plaats langs de snelwegen A73, A67 en A2.
In de meeste gevallen waren de dieven uit op goederen met een hoge verkoopwaarde in het illegale circuit zoals computerapparatuur, merkkleding- en schoeisel en voeding en genotmiddelen.
Categorieën
De rapportage onderscheidt drie categorieën binnen de diefstal van transportmiddelen en/of lading. Deze categorieën – in volgorde van omvang – zijn: (1) diefstal van lading, (2) diefstal van voertuigen en (3) diefstal van voertuigen mét lading.
1. Diefstal lading
In heel 2016 was er een toename van het aantal pogingen en voltooide ladingdiefstallen. In 2016 was er 420 keer een ladingdiefstal of poging daartoe, ten opzichte van 308 keer in 2015 (een stijging van 36%). Het aantal pogingen steeg van 131 in 2015 naar 191 in 2016 (een stijging van 46%). Het aantal voltooide diefstallen steeg van 177 in 2015 naar 229 in 2016 (een stijging van 29%). Het merendeel van de ladingdiefstallen heeft zich in het vierde kwartaal voltrokken (96 voltooide diefstallen en 63 pogingen).
2. Diefstal voertuigen
Het aantal voltooide diefstallen van vrachtvoertuigen daalde met 23% in 2016 ten opzichte van 2015 (van 120 naar 92). De meeste voertuigdiefstallen werden zowel in 2016 als in 2015 gepleegd in Rotterdam en Eindhoven.
3. Diefstal voertuigen mét lading
Het aantal voltooide diefstallen van voertuigen mét lading is in 2016 gedaald: van 30 voltooide diefstallen in 2015 naar 18 in 2016. Het aantal pogingen van diefstallen van voertuigen mét lading is gestegen in 2016. Van 1 in 2015 naar 4 in 2016. In verband met het geringe aantal zijn er geen hotspots aan te wijzen.
Criminaliteit in de transportsector verschuift van ‘fysieke’ aanpak naar gericht manipuleren van informatiestromen
Trends en ontwikkelingen
- Over heel 2016 blijft Breda (Hazeldonk) een belangrijke hotspot. Een belangrijke stap in terugdringen van ladingdiefstal op Hazeldonk, is de realisatie van een beveiligde parkeerplaats voor vrachtauto’s. Op het voormalige douaneterrein komt in 2017 een beveiligde truckparking.
- Naast de hotspot Hazeldonk is een verschuiving waarneembaar naar verzorgingsplaatsen die de afgelopen jaren niet in beeld waren. Hotspots uit het verleden die we nu terugzien zijn bijvoorbeeld Venlose Heide (A67), Romeinse Put (A73) en Nobis te Asten (nabij A67). Deze verschuiving is vermoedelijk ten dele te wijten aan een bekende dadergroep die weer actief is. Daarnaast is er mogelijk een (nieuwe) mobiele dadergroep actief die de stijging en verplaatsing veroorzaakt.
- Sinds augustus 2016 is er een aantal ladingdiefstallen gepleegd waarvan wordt vermoed dat deze al rijdende zijn gepleegd. De politie doet momenteel onderzoek, in Europees verband en in samenwerking met branchepartners.
- De stijging van het aantal ladingdiefstallen is niet uniek voor Nederland. TAPA geeft aan dat er in vergelijking tussen 2015 en 2016 in Europa (maar ook Midden Oosten en Afrika) een stijging te zien is.
- Er is geen verklaring voor de daling van het aantal diefstallen van vrachtvoertuigen met en zonder lading.
Controleacties en onderzoeken
Gerichte controleacties op hotspotplaatsen (verzorgingsgebieden/bedrijventerreinen) hebben in 2016 geleid tot concrete aanhoudingen. Daarnaast worden verzorgingsplaatsen standaard meegenomen in de dagelijkse surveillance van zowel de regionale eenheden als de Dienst Infra van de Landelijke Eenheid.
In samenwerking met het Openbaar Ministerie startte de politie vijf onderzoeken naar dadergroepen die ladingdiefstal pleegden. Drie onderzoeken zijn nog in volle gang waarbij in één zaak de samenwerking met andere Europese landen gezocht wordt.
Verbreden reikwijdte
De toename van het aantal ladingdiefstallen toont de noodzaak aan om als partijen intensief te blijven samenwerken bij de aanpak van transportcriminaliteit. Onlangs gaf het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing haar goedkeuring aan een hernieuwd plan van aanpak. In dit Actieplan Transportcriminaliteit 2017-2018 is er voor gekozen de reikwijdte te verbreden. Ladingdiefstal blijft een belangrijk onderdeel van het plan, maar transportcriminaliteit is meer dan ladingdiefstal. Criminaliteit in de transportsector verschuift gestaag van een ‘fysieke’ aanpak naar het gericht manipuleren van informatiestromen. Tevens zien partijen in groeiende mate risico’s met betrekking tot misbruik van diensten binnen de transportsector voor crimineel gewin.
Inzet technologische middelen
Naast ladingdiefstal is er in het nieuwe actieplan daarom aandacht voor het weerbaar maken van de transportsector tegen crimineel misbruik. Ook is er in het nieuwe plan meer aandacht voor de inzet van technologische oplossingen, waaronder slimme videocamera’s, om transportcriminaliteit te voorkomen en te bestrijden.
> Dit artikel is verscheen in Security Management nummer 4