Jaarlijks wordt naar schatting circa €13 miljard aan crimineel geld witgewassen in Nederland. Dit blijkt uit het Jaarverslag 2020 van de 10 Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) en het Landelijk Informatie- en Expertisecentrum (LIEC). Onder meer onroerendgoedconstructies blijken ideale dekmantels om geld wit te wassen.
Bij witwassen wordt de illegale opbrengst uit de onderwereld geïnvesteerd in de bovenwereld. Behalve geld kunnen ook voorwerpen en rechten worden witgewassen. Met witgewassen geld kunnen criminelen invloed krijgen op personen, legale ondernemingen en sectoren. Witwassen vormt daarmee volgens de RIEC’s en het LIEC een ernstige bedreiging voor de economie en samenleving en tast de integriteit van de financiële sector aan.
Financiële fraude
Bij veel georganiseerde criminaliteit, waaronder witwassen, is financiële fraude een onderdeel. Onder meer onroerendgoedconstructies zijn volgens het rapport ideale dekmantels om geld wit te wassen. Tevens kan onroerend goed worden gebruikt door criminelen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Illegale verhuur en onderverhuur
- Huurders die uitgebuit worden
- Het onder druk zetten van mensen om hun woning aan derden te verhuren
- Panden die voor criminele activiteiten worden gebruikt, zoals illegale prostitutie, drugslabs of hennepteelt.
Volgens het rapport kan door het afpakken van crimineel verkregen vermogen worden voorkomen dat criminele winsten – bijvoorbeeld via witwassen – hun weg vinden naar de bovenwereld. Het afpakken kan zowel via het strafrecht, belastingen of bestuursrechtelijk. Deze aanpak raakt individuele criminelen in de portemonnee en doorbreekt de ogenschijnlijke onaantastbaarheid.
Afpakken crimineel vermogen
In 2019 werden door de RIEC’s in de regio’s projecten gestart voor het ‘afpakken’ van crimineel vermogen. Afgelopen jaar werd gewerkt met afpakteams, zijn intelligence tools ontwikkeld om witwasconstructies bloot te leggen, integrale platformen (‘afpakpleinen’) ingericht waar structureel wordt samengewerkt en is de aanwezige kennis over afpakken vergroot.
In sommige regio’s is al langer sprake van samenwerking om crimineel geld uit de markt te halen. Zo wordt in de regio Rotterdam door Politie, Belastingdienst, FIOD, Openbaar Ministerie, gemeente en het RIEC samengewerkt in het Integraal afpakteam ConfisQ. In dit team wordt op innovatieve wijze crimineel en onverklaarbaar vermogen afgepakt.
In 2020 is via ConfisQ door het OM beslag gelegd op een bedrag ruim €8,5 miljoen, waarvan ruim €2,6 miljoen inmiddels is geïncasseerd. Verder zijn 49 auto’s en diverse dure horloges en designerartikelen in beslag genomen en is beslag gelegd op diverse bankrekeningen en 2 woningen. In het kader van bestuurlijk afpakken zijn vorig jaar 3 panden bestuurlijk gesloten.
Bronen: Rijksoverheid – Jaarverslag 2020 RIEC-LIEC en hetccv.nl
– Ondermijning blijft speerpunt voor justitie in 2021
– Limburgse boeren zetten drones in tegen wietteelt
– Een holistische benadering van beveiliging
Volg Security Management op LinkedIn
