Een directeur van een bouwonderneming (onderdeel van een groot concern) is zakelijk wel erg succesvol vergeleken met zijn collega-directeuren. Hoe flikt hij dat toch telkens weer? Op enig moment komt de aap uit de mouw. Fraude.
Het begint als de concerndirectie van de bouwonderneming bericht ontvangt van een ontevreden onderaannemer die meldt dat hij telkens bij een aanbesteding naast het net vist, ondanks zijn zeer concurrerende aanbieding. Tevens vertelt hij dat de directeur van de betreffende bouwonderneming naar zijn mening wel erg close is met opdrachtgevers en onderaannemers. Hij heeft de indruk dat men elkaar de bal toespeelt. Dit is voor de concerndirectie aanleiding om een onafhankelijk feitenonderzoek in te laten stellen.
Voor familieleden is er altijd wel een werkplek
Uit dit onderzoek blijkt dat de directeur telkens zaken doet met dezelfde onderaannemers en dat hij medewerkers in dienst neemt en inhuurt die familie zijn van opdrachtgevers en onderaannemers. Ook zijn er veelvuldig zakelijke bijeenkomsten voor dezelfde groep mensen: de directie van opdrachtgevers, de directie van het betreffende bouwbedrijf, de directie van onderaannemers, architecten, makelaars en projectontwikkelaars. Tevens worden er regelmatig feesten georganiseerd en uitstapjes gemaakt.
Over en weer gunnen van opdrachten
Nader onderzoek leert dat er binnen dit netwerk sprake is van het over en weer gunnen van diensten, opdrachten en baantjes. Hierbij is er sprake van een structurele wisselwerking tussen de verschillende partijen binnen dit netwerk. Deelnemers worden geïnformeerd over aanstaande aanbestedingen (met name bij overheden) en voor familieleden is er altijd wel een werkplek, middels de baantjescarrousel. Dit leidt tot een gesloten wereld, waarbij andere partijen worden buitengesloten. Vooral door dit netwerk is de bouwonderneming erg succesvol.
Schaduwadministratie en fraude
Maar omdat er vanuit het concern steeds vaker regels worden opgelegd voor centrale inkoop van diensten en goederen komt de directeur langzamerhand in de problemen. De directeur ziet zich genoodzaakt om buiten zijn netwerk zaken te doen. Dit wordt hem niet in dank afgenomen door het netwerk. Hierdoor ontstaat er bij de directeur een loyaliteitsprobleem. Hij voelt zich verplicht om tegen de concernregels in zaken te blijven doen met zijn netwerk. Zo worden er bouwopdrachten gegund aan partijen uit het netwerk die deels buiten het zicht van de centrale directie worden gehouden. En wordt er gesjoemeld met administraties en verslaglegging. Dit leidt onder andere tot een schaduwadministratie en fraude.
De directeur bekent de fraude en geeft in het gesprek met het recherchebureau aan dat hij zich genoodzaakt voelde loyaal te blijven aan het netwerk, en dat hij er voor zijn gevoel ook niet zo maar kon uitstappen. Binnen het concern wordt besloten om bij de overige bouwondernemingen een risicoscan af te nemen waarbij het netwerk van directeuren en bestuurders in beeld wordt gebracht om zodoende herhaling te voorkomen.
Marcel Boekhorst is directeur Signum Interfocus
Nog een blog van Marcel Boekhorst lezen?
Volg Security Management op LinkedIn
