Als Nederland straks massaal gebruik maakt van het 5G-netwerk voor mobiel internet ontstaan er nieuwe mogelijkheden om real time data in te zetten om de veiligheid te vergroten. Hoe kunnen we de kansen verzilveren en welke uitdagingen liggen er? Lieke Schepers en Martijn van de Ridder van Capgemini vertellen over de trends en ontwikkelingen in 5G, sensing en informatiegestuurd werken.
Lynsey Dubbeld
Het 5G-netwerk is op komst en belooft het mobiele internet sneller en stabieler te maken. De opvolger van het huidige 4G-netwerk krijgt ook meer capaciteit, waardoor zelfs op drukke plaatsen grote aantallen apparaten tegelijkertijd verbinding kunnen maken met internet. De Europese lidstaten hebben afgesproken om 5G de komende jaren breed uit te rollen. In 2020 moet elke lidstaat in ieder geval één grote stad voorzien van een 5G-netwerk. Vervolgens wordt de dekking uitgebreid, zodat uiteindelijk alle steden en dorpen 5G krijgen.
Inhoudsopgave:
– Komst 5G netwerk betekent stroomversnelling voor inzet van sensing
– Beloften en toepassingen, maar ook vragen
– Mogelijke impact van 5G nog onduidelijk
– Nieuwe toepassingen met ongekende mogelijkheden<
– Meer en betere dat om juiste acties te kunnen ondernemen
– Capaciteit van personeel slimmer inzetten
– Van Tesla tot akker
– Samenwerking tussen publieke en private partijen is essentieel
– Valkuilen en uitdagingen: hoe het doel voor ogen
– Toegevoegde waarde voor de openbare veiligheid
– Zeven lenzen model: IGW als kern van de bedrijfsstrategie
– De strategie als basis
– Van innovatie en experimenteren naar implementatie
– Nu alvast aan de slag gaan met sensing
Komst 5G netwerk betekent stroomversnelling voor inzet van sensing
De nieuwste editie van het jaarlijkse rapport Trends in Veiligheid signaleert dat de komst van 5G in Nederland een impuls geeft aan de inzet van sensing – en daarmee bijdraagt aan de verdere opmars van informatiegestuurd werken (IGW) in het veiligheidsdomein. Bij sensing geven sensoren, zoals camera’s, wifi- en bluetoothtrackers en warmte- en geluidsmeters, op afstand een nauwkeurig beeld van een situatie. Door ontwikkelingen in onder meer chips, accu’s en algoritmen voor big data – en dankzij nieuwe toepassingen op het terrein van het Internet of Things en smart cities – staat sensing de laatste jaren al steeds meer in de belangstelling. De komst van 5G zou de inzet ervan in het veiligheidsdomein in een stroomversnelling kunnen brengen.
Beloften en toepassingen, maar ook vragen
“De beloften en mogelijkheden van 5G zijn enorm groot. Dankzij 5G kan er straks heel veel data worden gegenereerd, van veel hogere kwaliteit dan nu. Er liggen daardoor allerlei nieuwe toepassingen in het verschiet. Sensoren die nauwkeurig waarnemen, onderling direct communiceren en snel kunnen worden uitgelezen, leveren een explosie aan data op die publieke en private organisaties in staat stelt om de veiligheid te verbeteren”, vertelt Martijn van de Ridder, principal consultant bij Capgemini Insights & Data en specialist op het gebied van intelligence en informatiegestuurd werken. “De nieuwe toepassingen roepen tegelijkertijd ook vragen op. Hoe kunnen we effectief informatiegestuurd werken met sensingdata? Hoe kunnen we de mogelijkheden van 5G-gedreven sensing dan optimaal benutten?”
Hoe haal je de right data uit de big data?
“Een kernvraag wordt: hoe haal je the right data uit de big data? De steeds grotere hoeveelheden ruwe data moeten nu eenmaal worden verwerkt en geanalyseerd om er essentiële inzichten uit te halen”, vult Lieke Schepers, managing consultant bij Capgemini en specialist in intelligence en digitale opsporing, aan.

Lieke Schepers
Mogelijke impact van 5G nog onduidelijk
“De mogelijkheden van 5G voor het veiligheidsveld zijn nog grotendeels onontgonnen terrein”, signaleert Schepers. “Niet iedereen heeft een scherp beeld van de mogelijke impact van 5G. Het 5G-netwerk wordt ook nogal eens als een geïsoleerde technologie gezien, zonder dat de mogelijkheden om er als organisatie daadwerkelijk waarde uit te halen in beeld komen.”
Nieuwe toepassingen met ongekende mogelijkheden
Van de Ridder: “De partijen die er al mee bezig zijn, hebben de ervaring dat de inzet van sensing binnen IGW het veiligheidswerk fundamenteel verandert. Dat komt doordat de digitale wijze van waarnemen het mogelijk maakt om gerichter te surveilleren en daardoor sneller preventief op te treden in risicosituaties, of in te grijpen bij incidenten. 5G zorgt ervoor dat we in deze ontwikkeling een stap verder zetten, omdat data van hogere kwaliteit dan sneller beschikbaar is. In combinatie met de alsmaar betere kwaliteit van camera’s en andere sensoren ontstaan straks nieuwe toepassingen met ongekende mogelijkheden.”
Met sensoren heb je ogen en oren op plekken waar je niet continu kunt zijn – dat is goud waard in het veiligheidsdomein
Meer en betere dat om juiste acties te kunnen ondernemen
Schepers noemt als voorbeeld object to object-toepassingen, zoals sensoren in auto’s en verkeerslichten die onderling communiceren. “Partijen in het publieke domein die nu al bezig zijn met sensing gebruiken steeds meer Artificial Intelligence (AI) toepassingen om aan de verzamelde data geavanceerde inzichten te ontlenen. Met sensoren heb je ogen en oren op plekken waar je niet continu kunt zijn – dat is goud waard in het veiligheidsdomein. De waarde hiervan neemt alleen maar toe naarmate je, mede dankzij 5G, meer en betere data hebt en als organisatie in staat bent er de juiste inzichten uit te halen om de juiste acties te ondernemen.”

Martijn van de Ridder
Capaciteit van personeel slimmer inzetten
Van de Ridder: “We zien een toenemend aantal praktijkvoorbeelden van AI-toepassingen waarmee verdachte situaties kunnen worden gedetecteerd. In combinatie met de camera’s die er in het veiligheidsdomein al zijn – en die bovendien krachtiger worden en een betere beeldkwaliteit leveren – liggen hier (meer) mogelijkheden om automatisch bijvoorbeeld objecten te monitoren en verdachte situaties te herkennen. Daarmee kunnen organisaties de capaciteit van personeel slimmer inzetten, namelijk alleen als het echt nodig is. Dat helpt om beter om te gaan met schaarste in menskracht.”
Van Tesla tot akker
De ontwikkelingen in 5G-enabled sensing spelen op verschillende terreinen en in diverse sectoren. Op dit moment worden bijvoorbeeld camera’s in de Tesla, die zijn bedoeld om de auto autonoom en veilig te laten rijden, al ingezet om de auto ook te beveiligen als deze geparkeerd staat. “Als er een dreiging is, wordt de eigenaar gewaarschuwd via een app. Maar dit is nog slechts het begin. Hoe makkelijk is het om dit soort technologieën te koppelen aan de slimme lampen op de oprit, zodat ze bij dreiging opvallend aangaan? Of aan de meldkamer die op afstand de auto op gecontroleerde wijze uit kan uitzetten?”, schrijven Van de Ridder en Schepers in Trends in Veiligheid. “Het is ook voorstelbaar dat in bijvoorbeeld de landbouw, industrie en zorg, waar al veel wordt gedaan met sensoren met behulp van 5G, nieuwe data worden gegenereerd om automatisering te ondersteunen. Denk aan een boer die op afstand kan zien hoe de akker erbij ligt”, zegt Van de Ridder.
Samenwerking tussen publieke en private partijen is essentieel
Capgemini ziet dat er veel wordt geëxperimenteerd met sensing en big data voor veiligheidsdoelen. Daarbij zoeken publieke en private partijen naar verwachting in toenemende mate de samenwerking op. Schepers: “De publieke sector heeft diepgaande kennis over organisaties en hun kerntaken in huis, terwijl private partijen meer focussen op de technologische ontwikkelingen en mogelijkheden. In samenwerkingsverbanden kunnen de beide expertises elkaar versterken, zodat de noodzakelijke brug geslagen wordt tussen de organisatiedoelstelling en de (technologische) oplossing die daar het beste bij past.”
Valkuilen en uitdagingen: hoe het doel voor ogen
De verwachtingen van 5G en sensing voor de veiligheidspraktijk zijn dus hooggespannen en het aantal pilots en experimenten neemt toe. Met welke uitdagingen hebben de koplopers nu te maken? Van de Ridder: “Een van de valkuilen is om te focussen op de dataverzameling. Niemand zit te wachten op een openbare ruimte die helemaal volhangt met sensoren. Bovendien is het effectiever om gericht initiatieven te nemen die nadrukkelijk gekoppeld zijn aan de doelen die de organisatie wil bereiken. De uitdaging is om informatiegestuurd te blijven werken in een wereld waarin sensoren en 5G leiden tot big data waaruit betekenisvolle, belangrijke en bruikbare inzichten kunnen worden afgeleid.”
Toegevoegde waarde voor de openbare veiligheid
Schepers vult aan: “De ervaringen tot nu toe bewijzen dat IGW veel toegevoegde waarde heeft voor de openbare veiligheid. Die waarde zal in de toekomst ook blijven bestaan. Maar het is ook duidelijk dat organisaties die de juiste waarde uit IGW willen halen voldoende ervaring en know-how nodig hebben over de kansen en uitdagingen ervan.”
Zeven lenzen model: IGW als kern van de bedrijfsstrategie
In Trends in Veiligheid beschrijven Schepers en Van de Ridder zeven lenzen om naar de IGW-cyclus te kijken. De lenzen, die onderdeel zijn van een model dat Capgemini wereldwijd heeft ontwikkeld, geven een indruk van de breedte van de uitdaging. De cyclus maakt duidelijk dat IGW niet alleen een kwestie is van techniek en data, maar dat verankering in de organisatie minstens zo belangrijk is om succesvol te werken. Strategie heeft dan ook een prominente plek in de cyclus: idealiter behoort IGW tot de kern van de bedrijfsstrategie. Daarnaast komen in het model ook thema’s aan de orde zoals sturing vanuit de business, de zoektocht naar de juiste competenties, het belang van innovaties en experimenten, en inzichten in de bedrijfsvoering. Het model maakt daarmee de terreinen inzichtelijk waarop organisaties zich kunnen ontwikkelen om IGW naar een hoger niveau te brengen.
De strategie als basis
Bepaal eerst de strategie en bekijk daarna pas welke dataverzameling er nodig is, geeft Schepers als tip. “Er zijn heel veel keuzes in bijvoorbeeld technologische toepassingen. De uitdaging is om de keuze te maken die past bij de organisatie en de doelstellingen die prioriteit hebben. Hiervoor is publiek-private kennis nodig over de business en technologie.”
Van innovatie en experimenteren naar implementatie
Naast een match tussen de technologische mogelijkheden en de organisatorische context, zijn hierbij ook vakmanschap en een gedegen strategie van belang, zegt Van de Ridder. “Organisaties zijn nogal eens geneigd om te focussen op innovaties en experimenten en vergeten dan stil te staan bij de vraag hoe je IGW in de kern van de strategie brengt. Experimenteren is natuurlijk prima, maar zonder strategische basis bestaat het risico dat de pilots nooit voorbij de fase van proeftuin komen.”
Nu alvast aan de slag gaan met sensing
Net als bij andere technologie-ontwikkelingen kan het wel even duren voordat 5G-sensing is ingeburgerd in IGW. De komende tijd is dan ook een uitgelezen moment om na te denken over de mogelijkheden en risico’s, vinden Schepers en Van de Ridder. “Ook zonder een landelijk dekkend 5G-netwerk hebben sensing en IGW een belangrijke plek in de hedendaagse veiligheidspraktijk. Laten we daarom nu aan de slag gaan met de uitdagingen die er spelen.”
Lynsey Dubbeld is communicatieadviseur, contentstrateeg, trendanalist en copywriter
– Big brother is watching you?!
– Je camera als computer
– Kritische kanttekeningen bij cameratoezicht
Volg Security Management op LinkedIn